دریاداری پهپادها

  «قاهر» نام پروژه‌ای در صنعت هوایی نیروهای مسلح است که علاوه بر ظاهر ویژه‌اش، فراز و نشیب بسیاری داشته و از یک جنگنده با مأموریت پشتیبانی نزدیک هوایی اکنون تبدیل به پهپادی با ابعاد کوچک‌تر و با نام «جاس ۳۱۳» شده است.

نمایش ۲ مدل بزرگ و کوچک پهپاد جاس ۳۱۳ در مراسم الحاق ناو پهپادبر شهید بهمن باقری و پرواز از روی این ناو بهانه‌ای شد تا در گفت وگو با سردار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه جزئیاتی از نمونه بزرگ این پهپاد جدید را جویا شویم. سردار تنگسیری با بیان این که نمونه بزرگ پهپاد جاس مجهز به موتور جت است، گفت: جاس ۳۱۳ با سرعت بالایی که دارد می‌تواند مأموریت‌های خود را به خوبی انجام دهد. فرمانده نیروی دریایی سپاه همچنین تصریح کرد: این پهپاد جدید یک ساعت مداومت پروازی دارد و توان خوبی به شناور شهید باقری افزوده است. وی همچنین به نوع مأموریت‌های جاس اشاره کرد و گفت: این پهپاد دو مأموریت شناسایی و بمب‌افکن را برای نیروی دریایی سپاه انجام می‌دهد. سردار تنگسیری خاطرنشان کرد: پهپاد جاس ۳۱۳ برای پرواز از باند فرودگاه عملیاتی شده و در حال انجام مراحل تست پروازی روی ناو پهپادبر شهید باقری است و به زودی به صورت کامل عملیاتی می‌شود.  نمونه اولیه جنگنده «قاهر ۳۱۳»، ۱۲ سال قبل در ۱۱ بهمن ۱۳۹۱ با حضور احمدی‌نژاد رئیس جمهور وقت رونمایی شد. این جنگنده یک هواپیمای تک‌موتوره و تک‌سرنشین بود که در زمان رونمایی آن عنوان شد دارای سطح مقطع راداری کم است و در بدنه آن از مواد پیشرفته استفاده شده. همچنین عنوان شده بود این جنگنده قادر است از انواع تسلیحات بومی استفاده کند و قابلیت پرواز در ارتفاع پست را نیز دارد. اما تا مدتی خبری از آن نبود تا این که ۵ سال بعد و در ۲۶ فروردین ماه سال ۹۶ فیلمی از تاکسی نمونه جدیدتری از این جنگنده مجهز به دو موتور و یک دوربین نظارتی زیر دماغه هواپیما منتشر شد. علاوه بر این به نظر می‌رسید دماغه هواپیما نیز برای نصب رادار جدید نسبت به نمونه اولیه قدری بزرگ‌تر شده است. پس از آن دوباره پروژه قاهر در سکوت خبری قرار داشت تا این که (۲۹ بهمن ۱۴۰۱) امیر افشین خواجه‌فرد رئیس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح اعلام کرد که پروژه جنگنده قاهر به زودی در نقش یک هواپیمای «بدون سرنشین» ظهور خواهد کرد. نمونه کوچک پهپاد جاس ۳۱۳ روی عرشه ناو پهپادبر باقری که برای آموزش پرواز از آن استفاده می‌شود. تبدیل این پروژه به یک هواپیمای بدون سرنشین نشان می‌دهد ساخت پهپادهای پنهان‌کار در نیروهای مسلح کشورمان با برنامه‌ای مدون و کاربردهای متفاوت در حال پیگیری است؛ پرنده‌هایی که هم می‌توانند به عنوان هدف سامانه‌های پدافندی و به منظور کالیبره کردن فضای راداری و آشنایی کاربران سامانه‌های پدافندی با جنگنده‌های پنهان‌کار فرامنطقه‌ای عمل کنند و هم در صورت مسلح شدن، می‌توان آن ها را در نقش پهپاد رزمی و شناسایی به کار گرفت. حاصل سرمایه‌گذاری صنعت هوایی در سال‌های اخیر موجب شده نیروهای مسلح کشورمان توانایی طراحی و تولید انواع پهپاد با کاربردهای مختلف و بردهای متنوع را به دست آورند؛ به صورتی که امروز کشورمان به عنوان قدرت برتر پهپادی در منطقه و یکی از قدرت‌های برتر پهپادی جهان شناخته می‌شود.

 قدرت پهپادی ایران اما منحصر به مرزهای کشور نمانده و طی سالیان اخیر و به خصوص بعد از ظهور گروهک‌های تروریست تکفیری در منطقه، جمهوری اسلامی ایران با تقویت هم‌پیمانان خود در جبهه مقاومت، توانسته است شبکه یکپارچه پهپادی را در منطقه نیز ایجاد کند. 

خراسان