پولدار ها ۱۴.۳ برابر فقرا هزینه می‌کنند/ وقتی با کاهش نرخ تورم، فقر و فاصله طبقاتی زیاد می شود!

سرویس اقتصادی فردا: فاصله طبقاتی با وجود همه وعده های حسن روحانی و اقتصادی های دولتش روز به روز زیاد تر می شود. عمق فاجعه آنقدر زیاد است که برای درک این مساله دیگر نیاز به محاسبه عدد و رقم های پیچیده اقتصادی و ضریب جینی نیست چرا که غاصله طبقاتی را می توان در جای جای خیابان های پایتخت و سایر کلان شهرهای کشور دید و درک کرد. در جایی که خودروی پراید قدیمی و دود زا در کنار پورشه ها و مازراتی های میلیاردی دیده می شود، در جایی که خانه های کوچک قدیمی 40، 50 متری در با تفاوت چند خیابان در برابر قصر ها و ویلاهای آنچنانی قرار می گیرد و حتی گاهی دیوار به دیوار یک خانه اعیانی افرادی زندگی می کنند که به نان شب خود محتاجند، در جایی که کودکان کار در خیابان ها بساط مشق بر پا می کنند و کنار آنها مدارس غیر انتفاعی آنچنانی و کلاس های خصوصی گران قیمت جولان می دهد، برای درک کردن فاصله طبقاتی نیاز به محاسبات اقتصادی نیست. در این میان، تعطیلات نوروزی در روزهای بارانی پایتخت و بسیاری از شهرهای گردشگرخیز کشور به پایان رسید تا فاصله طبقاتی در سفرهای نوروزی و ایام تعطیلات، بیشتر از قبل خودنمایی کند. تعطیلاتی که بسیاری از خانواده های ایرانی را خانه نشین کرد و بسیاری را که به دلیل نداشتن پول کافی برای رفتن به هتل و یا مسافرخانه با چادر های مسافرتی و خودروهای ضعیف خود راهی سفر شده بودند را به دلیل سرماخوردگی و تصادف به درمانگاه و بیمارستان کشاند در حالی که هتل های 5 ستاره کشور در شهرهای پرگردشگر همه اشغال بود. البته در همه جوامع عده ای ثروتمند و عده ای فقیر وجود دارند و ثروت و دارایی داشتن هیچ گاه عیب و موجب نکوهش نیست اما نکته اینجاست که وقتی فاصله طبقایاتی تا حدی زیاد شود که به طور محسوسی چشم مردم جامعه را بنوازد، باید به دنبال ریشه های این ماجرا گشت چرا که به زودی به معضلی جدی تبدیل خواهد شد. آمارها چه می گویند؟ براساس گزارش مرکز آمار ایران از چگونگی توزیع درآمد در سال 1393، یکی از شاخص‌های سنجش نابرابری درآمد جامعه، ضریب جینی است. نگاهی به نتایج شاخص‌های نابرابری در سال 1393 در مناطق شهری و روستایی و کل کشور نشان می‌دهد ضریب جینی در سال 1393 در کل کشور و مناطق شهری و روستایی به‌ترتیب 3788/0، 3609/0و 3401/0 بوده است که در مقایسه با سال 1392 که ضریب جینی در کل کشور و مناطق شهری و روستایی به‌ترتیب 3650/0، 3512/0 و 3243/0 بوده، افزایش یافته یعنی فاصله طبقاتی بیشتر، فقرا فقیرتر و ثروتمندان ثروتمندتر شدند. در این میان بانک مرکزی نیز در آخرین گزارش خود در اسفند 94 نوشت: در سال 1393 ، علي رغم كاهش نرخ تورم و افزايش ارزش واقعي دستمزدها، ضريب جيني افزايش يافت و از رقم 395/ 0 به 399/ 0 رسيد تا این مساله تایید شود. بر اساس گزارش بانک مرکزی، مقایسه سهم 40 درصد خانوارهای پایین و متوسط نشان مي‌دهد در سال 1393 خانوارهاي پايين درآمدي با كاهش سهم بيشتري در مقايسه با 40 درصد خانوارهاي متوسط درآمدي روبه رو بوده اند. نسبت هزينه دهک آخر (پولدارترین) به دهک اول (کم‌درآمدترین) به 14.3 برابر رسید که در مقایسه با نسبت به 13.8 برابری سال 92 نشان‌دهنده افزایش نابرابری است. گفتنی است، ضریب جینی عددی است بین صفر و یک، که در آن صفر به معنی توزیع کاملا برابر درآمد یا ثروت، و یک به معنای نابرابری مطلق در توزیع ثروت است. در حال حاضر کشور سوئد با ضریب جینی 0.25 بهترین عملکرد را در زمینه توزیع عادلانه ثروت در بین کشورهای جهان داراست و پس از آن، کشورهای اوکراین، نروژ، بلاروس، فنلاند و رومانی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در این رتبه‌بندی ایران در جایگاه سی و نهم قرار دارد که به نظر می رسد با وجو کاهش نرخ تورم هنوز هم این جایگاه بهتر نشده است. هر چند هنوز آمار ضریب جینی در سال 94 منتشر نشده اما با نگاهی به ضعیت حقوق و دستمزدها، نرخ بیکاری که هنوز نزدیک به 12 درصد است و گسترده شدن فقری که در جامعه دیده می شود، می توان حدس زد وضعیت بهتر از سال 93 نخواهد بود. وعده های دولت یازدهم برای کاهش اختلاف طبقاتی شعارهای دولت یازدهم اما درباره ریشه کن کردن فقر که قدم اول ان کاهش بیکاری است زیاد بود.به عنوان مثال، حسن روحانی در همان ابتدای شروع به کار گفته بود: دولت تدبیر و امید نخواهد گذاشت این همه جوان بیکار در مقابل خانواده و فرزندان شرمنده باشند. او در جایی دیگر تاکید کرده بود: اساس سیاست من بالا بردن ثروت ملی و رونق تولید و اشتغال و بهبود فضای کسب‌وکار و توزیع عادلانه ثروت است. حسن روحانی همچنین گفته بود: دولت تدبیر و امید به دنبال این است که آن‌چنان مردم را از درآمد سرشار کنند که اصلاً به یارانه 45 هزار تومانی نیازی نداشته باشند. او حتی در یکی از برنامه های تلویزیونی خود با اعلام برنامه های دولت اعلام کرده بود: باید زندگی خوب و شغل آبرومند برای مردم افتخار باشد. با این حال و با وجود همه این وعده ها، هنوز از یادها نرفته است که اردیبهشت ماه سال 93 با وجود اینکه نزدیک به یک سال از روی کار آمدن دولت حسن روحانی می گذشت و او بسیار وعده داده بود که ریشه فقر و بیکاری را بخشکاند، مرکز آمار گزارشی را منتشر کرد که خط بطلانی بود بر شعار از بین رفتن فقر و فاصله فقیر و غنی. بر اساس این گزارش این مرکز، شکاف قیمتی هر مترمربع آپارتمان و حتی اجاره‌بهای این متراژ در مناطق گران و ارزان شهر تهران حدود 41برابر اعلام شد. یعنی هر متر آپارتمان افراد ساکن در منطقه2 تهران که گران ترین منطقه تهران اعلام شده، 41برابر گران‌تر از آپارتمان های منطقه15 تهران است که ارزان ترین منطقه مسکنی پایتخت محسوب می شود! بعد از آن در آبان ماه سال 94، قيمت حداكثر فروش يك مترمربع زمين يا زمين ساختمانی مسكونی كلنگي در پاييز در منطقه يك تهران حدود 24 ميليون تومان و در منطقه 21 تهران فقط يك ميليون تومان اعلام شد که نشان دهنده ادامه این وضعیت بود. این در حالی بود که گزارش بانك مركزي از تورم مهر ماه 1394 نشان مي‌داد، در اين ماه قيمت‌ها نسبت به ماه گذشته ٦/٠درصد زیاد شده است و نرخ تورم به 10.8 درصد، یعنی به مرز تک رقمی شدن رسیده است اما با این حال تغییری در سبد خرید خانوار ایجاد نشده و هنوز هم فقرا فقیر تر می شوند و ثروتمندان ثروتمند تر. باید منتظر ماند و دید در سال 95 و با اعلام امارهای جدید، گره ای از کار فقرا باز می شود یا خیر؟