چرا آمریکا «غلط زیادی» می کند؟

روزنامه خراسان نوشت: در میانه مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا که با میانجی‌گری عمان در حال پیگیری است و همزمان با برخی اظهار نظرها از سوی مقامات آمریکایی در خصوص ضرورت برچیده شدن برنامه غنی سازی اورانیوم ایران، رهبر انقلاب اسلامی پیش از ظهر دیروز در مراسم بزرگداشت شهید رئیسی و شهدای پرواز اردبیهشت با ایشان در اظهاراتی صریح و هشداردهنده به مواضع متکبرانه و زیاده‌خواهانه طرف آمریکایی واکنش نشان دادند. این موضع‌گیری در شرایطی بیان شد که رئیس جمهور و سایر مقامات آمریکا  طی چند روز اخیر، به صراحت اعلام کردند که توافق با ایران تنها در صورتی ممکن است که برنامه غنی‌سازی ایران به‌طور کامل متوقف شود؛ خواسته‌ای که آشکارا فراتر از حقوق مندرج در معاهده NPT است. مطابق آن چه در  NPT  بدان تصریح شده و کشورهای عضو این معاهده هم آن را پذیرفته اند کشورهای غیربرخوردار از سلاح هسته ای صرفا نباید به سمت ساخت و توسعه سلاح های هسته ای بروند و حتی با هیچ محدودیتی هم در زمینه غنی سازی روبه رو نیستند و طبیعتا اعمال هرگونه محدودیت بر حق غنی سازی جمهوری اسلامی ایران در مخالفت با مفاد این معاهده بین المللی خواهد بود. روزگذشته رهبر انقلاب در مراسم بزرگداشت شهید رئیسی، خطاب به مقامات آمریکایی هشدار دادند: «سعی کنند یاوه‌گویی نکنند. این که بگویند ما به ایران اجازه‌ی غنی‌سازی نمی‌دهیم، این غلط زیادی است. کسی منتظر اجازه‌ این و آن نیست. جمهوری اسلامی سیاستی دارد، روشی دارد، سیاست خودش را تعقیب می‌کند.» این سخنان، نه‌تنها بیانگر یک موضع اصولی و ثابت از سوی رهبری نظام در دفاع از حقوق هسته‌ای ایران است، بلکه نشانه‌ای از درک عمیق نسبت به ماهیت واقعی مطالبات طرف مقابل است. رهبر انقلاب همچنین تاکید کردند که در آینده، دلایل اصلی اصرار غرب بر توقف غنی‌سازی در ایران را با مردم در میان خواهند گذاشت: «البته در یک مناسبت دیگری به ملت ایران توضیح خواهم داد که علت این که این ها روی غنی‌سازی تکیه می‌کنند چیست، چرا این قدر طرف‌های غربی و آمریکایی و دیگران اصرار دارند که باید در ایران غنی‌سازی نباشد.» این وعده حاکی از آن است که نظام جمهوری اسلامی با شفاف‌سازی، قصد دارد فضای داخلی را برای مواجهه مقتدرانه با زیاده‌خواهی‌های طرف آمریکایی در مذاکرات جاری آماده کند.

پشتیبانی مستتر رهبری از تیم مذاکره کننده

مواضع روز گذشته رهبر انقلاب در چند چارچوب قابل تحلیل و تبیین است ابتدا این که صحبت های محکم ایشان در برابر لفاظی های هر روزه مقامات مختلف آمریکایی می تواند در جریان مذاکرات به کمک طرف مذاکره کننده ایرانی بیاید که بر خلاف آمریکایی ها سعی در حفظ فضای حرفه ای و عرف دیپلماتیک دارد. برخلاف آمریکایی ها تیم ایرانی از فضا سازی در رسانه ها خودداری می کند و مواضع محکم رهبر انقلاب در مقابل لفاظی های آن ها نه تنها نشان دهنده راهبرد عزتمندانه جمهوری اسلامی در تقابل با آمریکایی هاست بلکه با توجه به حفظ چهره دیپلماتیک و حرفه ای طرف ایرانی در مقابل رسانه ها و مردم دنیا هزینه هرگونه شکست احتمالی در مذاکرات بر دوش طرف آمریکایی بیندازد که بر خلاف اصول حرفه ای و دیپلماتیک سعی در کشاندن مذاکرات به یک دعوای رسانه ای دارند.

حق غنی سازی یا تمامیت ارضی

ناظر به بخش دوم سخنان رهبری که بیان دلایل پافشاری آمریکایی ها بر جلوگیری از غنی سازی ایران را به آینده موکول کردند هم می توان دو نکته مهم را ارائه کرد. اولین نکته این است که نباید از یاد برد که در طول این سال ها پیشرفت در این زمینه و ارتقا توان غنی سازی کشور با هزینه های بسیار زیاد و به سختی به دست آمده است. سال ها هزینه و فدا کردن شهدای دانشمند بسیار در این سال ها در مواجهه همه جانبه با سرویس ها جاسوسی خارجی تنها بخشی از هزینه های کشور در بومی سازی این صنعت است. باید در نظر داشت که رها کردن این دستاورد علاوه بر این که از طرف دشمنان ملت ایران استعاره ای از رها کردن دیگر سنگر های علمی و دستاوردهای کشور برشمرده می شود؛ بلکه در جهان دقیقا به سان شکست در یک نبرد نظامی و جداشدن تکه ای از خاک این سرزمین تعبیر خواهد شد. لذا همان گونه که هیچ ایرانی غیرتمندی نه تنها جدایی تکه ای از خاک این سرزمین بلکه حتی تغییر نام خلیج فارس را هم برنمی تابد، قطعا در برابر تسلیم علم و صنعتی که به قیمت شهادت دانشمندان هسته ای این سرزمین به دست آمده است هم ایستادگی خواهند کرد.

از غنی سازی تا بازدارندگی

مهم ترین نکته در تحلیل صحبت های رهبری در ایستادگی محکم بر سر حق غنی سازی اما احتمالا به صورت مستقیم با امنیت ملی کشور مربوط است. پیش از این که به بیان آخرین نکته بپردازیم ابتدا باید نکاتی را درباره بازدارندگی بیان کنیم. همان گونه برای هر فردی واضح است استفاده از هرگونه سلاح کشتار جمعی عملی غیر انسانی است که معاهده های بین المللی بسیاری من جمله همین معاهده NPT برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی به وجود آمده اند. اما جالب است بدانید که با توجه به همین معاهده که دلیل وجودی آن منع گسترش سلاح های هسته ای است بندی وجود دارد که کشورهای غیربرخوردار از سلاح هسته ای عضو این معاهده که شرایط خطیری را در برابر منافع و امنیت ملی خود احساس کنند می توانند از آن خارج شوند. اما علت گنجاندن این بند در این معاهده چیست؟ مشخصا مهم ترین مولفه ای که باعث می شود کشورها هزینه های بسیار زیاد مادی و سیاسی را برای ساخت سلاح هسته ای متحمل شوند اما همچنان به سمت ساخت آن حرکت کنند بازدارندگی است که در اختیار داشتن این سلاح برای آن ها به ارمغان می آورد لذا حق ساخت این سلاح در جهت ایجاد بازدارندگی برای حفظ منافع و امنیت ملی کشور ها حتی در معاهده منع استفاده از سلاح هسته ای هم امری عقلایی و پذیرفته شده است. در منطقه خاورمیانه رژیم صهیونیستی تنها رژیمی است که دارای این سلاح است و علاوه بر این به طور همزمان توسط قدرت های هسته ای دیگری مثل آمریکا، انگلستان و فرانسه که در منطقه هم حضور نظامی دارند حمایت می شود. رژیمی که نه تنها به هیج اصل انسانی و معاهده بین المللی پایبند نیست بلکه ایده گسترش نیل تا فرات را هم به عنوان دکترین وجودی خود دنبال می کند و عملا یک تهدید وجودی برای تمامی کشورهای منطقه و مخصوصا جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. تا حدود یک سال گذشته با توجه به نفوذ منطقه ای ایران و قدرت جبهه مقاومت در محدود سازی اسرائیل به مرزهایش عملا میان ایران و اسرائیل بازدارندگی ایجاد کرده بود علاوه بر این با توجه به غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در کشور، گرچه در دکترین هسته ای کشور ، ساخت سلاح هسته ای هیچ گاه جایگاهی نداشته است اما عملا در صورت هرگونه تهدید کشور توانایی ساخت بمب اتم برای ایجاد بازدارندگی را در کوتاه ترین زمان ممکن دارا خواهد بود. مدت زمانی که آن را تحت عنوان زمان گریز هسته ای می شناسند و این مدت بنا به ادعای برخی رسانه های خارجی حتی کمتر از دو هفته نیز ذکر شده است. تحولات یک سال اخیر در منطقه اما تبدیل به تهدیدی برای قدرت بازدارندگی ایران شده است. فارغ از این که مقاومت در منطقه یک اعتقاد و ایده است و قابل نابودی نیست اما به لحاظ استراتژیک میتوان ادعا کرد که شرایط برای کشورهای محور مقاومت سخت شده است. لذا می توان این گونه نتیجه گرفت که غنی سازی احتمالا آخرین تکه از پازل توان بازدارندگی کشور در برابر آمریکا و اسرائیل است دست کشیدن از آن به بهایی گزاف برای کشور تمام خواهد شد. بنابراین توقف غنی سازی به مدت ۳ سال که در اخبار هم به عنوان یکی از پیشنهادها مطرح می شود هم عملا هیچ تفاوتی با دست کشیدن از حق غنی سازی ندارد. لذا همین است که رهبر انقلاب لفاظی های طرف آمریکایی را غلط اضافه می دانند.