راز یارانه‌های گمشده فاش شد | خارج‌نشین‌ها همچنان در لیست!

حدود ۹۰۰ هزار ایرانی مقیم خارج همچنان یارانه نقدی دریافت می‌کنند. این در حالی است که یارانه فقط ۱۵۰ هزار نفر قطع شده و سالانه بیش از ۳.۷ هزار میلیارد تومان از منابع کشور هدر می‌رود.

 ۹۰۰ هزار ایرانی خارج‌نشین همچنان یارانه می‌گیرند

پیگیری‌ها نشان می‌دهد حدود ۹۰۰ هزار نفر از ایرانیان خارج‌نشین که ماه‌هاست به کشور بازنگشته‌اند، همچنان در فهرست یارانه‌بگیران قرار دارند. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که بخشی از این گروه حتی امکان برداشت یارانه خود را به دلیل راکد بودن حساب‌ها ندارند.

 یارانه چه تعداد از خارج‌نشین‌ها قطع شده است؟

به گفته احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تاکنون یارانه ۷۵۰ هزار نفر در دولت چهاردهم قطع شده است که از این تعداد:

• ۱۵۰ هزار نفر مقیم خارج کشور بوده‌اند.

• باقی افراد در دهک‌های پردرآمد قرار داشتند.

اما هنوز ۹۰۰ هزار ایرانی خارج‌نشین در لیست باقی مانده‌اند.

 حذف یارانه پردرآمدها در مرداد ۱۴۰۴

در مردادماه ۱۴۰۴ با اجرای قانون بودجه و برنامه هفتم توسعه، دولت اقدام به حذف بخشی از یارانه‌بگیران کرد.

• تعداد یارانه‌بگیران از ۴۹.۶ میلیون نفر در تیرماه به ۴۶.۵ میلیون نفر در مرداد کاهش یافت.

• یعنی حدود ۳ میلیون نفر حذف شدند.

با این وجود، هنوز ۱۵ میلیون نفر از گروه‌های پردرآمد در لیست باقی مانده‌اند.

 دهک دهم تقریباً حذف شد

بر اساس آمار رسمی، دهک دهم تقریباً به طور کامل از لیست یارانه‌بگیران حذف شده است. تنها عده‌ای معدود با شرایط خاص (مانند داشتن فرزند معلول) همچنان یارانه دریافت می‌کنند.

 امکان اعتراض به قطع یارانه

سرپرستان خانوارهایی که یارانه‌شان قطع شده است، می‌توانند از ابتدای شهریور به مدت ۲۰ روز به سامانه حمایت hemayat.sfara.ir مراجعه و درخواست بررسی مجدد ثبت کنند.
اطلاعات این افراد با داده‌های بانکی، تراکنش‌ها و محل سکونت تطبیق داده خواهد شد.

 تناقض دهک‌بندی و واقعیت درآمدی

یکی از مشکلات موجود، قرار گرفتن برخی از خارج‌نشین‌ها در دهک‌های پایین درآمدی است.
مثال: فردی که سال‌ها خارج از ایران زندگی می‌کرد، به دلیل نداشتن تراکنش بانکی، در دهک یک ثبت شده و همچنان یارانه دریافت کرده است.

 یارانه ۹۰۰ هزار نفر = هدررفت ۳.۷ هزار میلیارد تومان

یارانه پرداختی به ۹۰۰ هزار ایرانی خارج‌نشین در حالی ادامه دارد که بخش بزرگی از این مبالغ هرگز استفاده نمی‌شود.

• مجموع این یارانه‌ها حدود ۳.۷ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

• این منابع می‌توانست صرف اجرای طرح کالابرگ و حمایت از اقشار ضعیف شود.

 آیین‌نامه حذف خارج‌نشین‌ها چه می‌گوید؟

طبق آیین‌نامه دهک‌بندی:

• یارانه کسانی که مقیم خارج هستند باید قطع شود.

• افرادی که بیش از ۵ بار در سال به خارج سفر می‌کنند، مشمول دریافت یارانه نیستند.

با این حال اجرای ناقص این آیین‌نامه موجب باقی ماندن نزدیک به یک میلیون خارج‌نشین در لیست شده است.

 منابع یارانه‌ای و تأمین کالابرگ

طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت از محل حذف افراد غیرمشمول باید حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع برای کالابرگ تأمین کند.
اما به دلیل تعلل در حذف خارج‌نشین‌ها و پردرآمدها، این هدف هنوز محقق نشده است.

 واکنش‌ها و انتقادها

کارشناسان اقتصادی و کانون‌های صنفی بارها تأکید کرده‌اند که:

• ادامه پرداخت یارانه به خارج‌نشین‌ها ظلم به دهک‌های ضعیف است.

• دولت باید با شفاف‌سازی لیست یارانه‌بگیران، منابع را به نیازمندان واقعی اختصاص دهد.

 جمع‌بندی

ادامه پرداخت یارانه به ۹۰۰ هزار ایرانی خارج‌نشین، نمونه‌ای آشکار از ناکارآمدی در سیستم دهک‌بندی و شناسایی مشمولان است.
این روند علاوه بر هدررفت منابع، موجب کاهش اعتماد عمومی نسبت به عدالت در توزیع یارانه‌ها می‌شود.
اجرای کامل حذف غیرمشمولان می‌تواند هم فشار مالی دولت را کاهش دهد و هم منابع بیشتری برای دهک‌های پایین آزاد کند.

 منابع خبری

• خبرگزاری تسنیم

• خبرگزاری مهر

• گزارش‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی