۱۳ نوع دلار در بازار ایران: از دلار نیمایی تا دلار فردایی! /معنای انواع نام‌های دلار در بازار/ ارزدلار فردایی چیست؟ / دلار سنا به چه معناست؟ / ارز شرکتهای هواپیمایی با دولتی چه تفاوتی می‌کند؟
می دانید ارز فردایی یعنی چه؟ خبر دارید چرا قیمت دلار آزاد مثلا در مشهد با تهران متفاوت است؟ تفاوت ارز حواله و نیمایی چیست؟ کاربرد سامانه سنا چیست؟ پاسخ همه این پرسش‌ها را در ادامه بخوانید.
پایگاه خبری تحلیلی فردا:
می دانید ارز فردایی یعنی چه؟ خبر دارید چرا قیمت دلار آزاد مثلا در مشهد با تهران متفاوت است؟ تفاوت ارز حواله و نیمایی چیست؟ کاربرد سامانه سنا چیست؟ رصد کردن تحولات بازار ارز طی چند ماه اخیر واقعا سرگیجه آور شده، صرفانه به دلیل بالا و پایین شدن قیمت ها بلکه به خاطر انبوه اصطلاحاتی که در این بازار رایج شده و قیمت ها بر مبنای آن ها گزارش می شود. مثلا قبلا اصطلاح دلار سبزه میدان و دلار سلیمانیه به گوش مان غریبه بود الان اما تا دلتان بخواهد از این نوع القاب جلوی نام دلار می بینیم. هفت صبح در ادامه این گزارش ۱۳ اصطلاح رایج را فهرست کرده است. البته نباید به این اشتباه دچار شویم که تراکم این اصطلاحات به معنی ۱۰ یا ۲۰ نرخی شدن ارز است. به طور رسمی ما الان سه نرخ ارز بیشتر نداریم؛ یکی ارز کالاهای اساسی، دیگری ارز نیمایی و در نهایت ارز آزاد، هر قیمت من در آوردی دیگری که می بینید مربوط به بازار غیررسمی و تصمیم های خود سفته بازان است.
۱- دلار تهران: دلاری است که در تهران معامله می شود. دوباره خود این دلار تهران به چند زیر شاخه سبزه میدان، افشار و منوچهری تقسیم می‌شود یعنی ممکن است قیمت دلاری که در سبزه میدان معامله می‌شود با دلاری که در چهارراه استانبول خرید و فروش می‌شود متفاوت باشد. این وسط بعضی شایعات هم روی قیمت دلار در نقاط مختلف تاثیر می‌گذارد. مثلا اینکه می‌گویند احتمال وجود دلار تقلبی در اسکناس های با تاریخ قدیمی بیشتر است بنابراین باید ارزان تر باشند یا دلارهای جدید خط آبی گران‌تر است، معمولا هم این شایعات بی‌اساس هستند و صرفا شامورتی بازی سفته باز هاست برای سود بیشتر.
۲- دلار مشهد: مفهوم این دلار هم که مشخص است، دلاری است که در مشهد معامله می‌شود اما سوال اینجاست چرا باید دلار مشهد ارزان‌تر از دلار تهران باشد؟ در شرایط خاص اقتصادی مثل الان که نوسانات ارز زیاد می شود و تقاضا هم برای دلار نقدی بالا می رود، بعد جغرافیایی اهمیت پیدا می‌کند، یعنی خود مسئله حمل ارز از محل عرضه اولیه تا مقصد روی قیمت آن اثر می‌گذارد. به طور معمول در نقاط مرزی که مبادلات مالی بیشتر نقدی است و بانکی نیست، ارز پایین تر از نواحی مرکزی قیمت می‌خورد. به همین دلیل مثلا می بینید قیمت دلار مشهد ارزان‌تر از تهران گزارش می‌شود. حالا باز مسائل دیگری هم به این تفاوت قیمت دامن می‌زند. مثلا همین که خرید و فروش ارز قاچاق اعلام شد. وقتی ریسک حمل دلار بالا رفت روی قیمت در نقاط مختلف هم اثر گذاشت.
۳- دلار سلیمانیه: اصل ماهیت تفاوت قیمت دلار سلیمانیه با نقاط دیگر به همان موضوعی برمی‌گردد که در مورد قیمت دلار مشهد گفتیم. با این تفاوت که اینجا پای بعضی قاچاقچیان هم در میان است که هم در بازار ارز ایران و هم عراق و حتی ترکیه نقش دارند. دلار سلیمانیه معمولا ارزان‌تر از دلار مشهد و تهران است. حالا چرا قبلا از این مشکلات نداشتیم ؟ چون میزان ارز نقدی موجود در بازار و صرافی ها کفاف تقاضای موجود را می داد.
۴- دلار هرات: فلسفه پیدایش اصطلاح دلار هرات مثل همان دلار سلیمانیه است، قیمت دلار هرات معمولا ارزان‌تر از دلار سلیمانیه است، یعنی ترتیب قیمت دلارها از نظر منطقه جغرافیایی به ترتیب بیشترین به کمترین اینطوری شد: تهران، مشهد، سلیمانیه و هرات.
۵- حواله دلار: صرافی هایی که حساب ارزی در خارج از کشور دارند برای متقاضیان دلار حواله می کنند، حالا نکته اینجاست که چون در دلار حواله پای اسکناس وسط نیست، قیمت آن به میزان اندکی ارزان‌تر از وقتی می‌افتد که می خواهید دلار به صورت نقدی بخرید.
۶ - دلار فردایی: تکلیف این دلار هم مشخص است دیگر. یعنی دلاری است که امروز معامله می‌شود برای تحویل فردا. این شیوه هم مختص بازار غیر رسمی است و تابع نوسانات و رویدادهای مختلف. یعنی لزوما نمی توان گفت دلار فردایی ارزان‌تر است یا گران‌تر، ممکن است بر اساس پیش بینی های فعالان بازار غیر رسمی قیمت آن بالا و پایین شود.
۷- دلار نیمایی: دلار نیمایی وقتی متولد شد که دولت، قبل از رونمایی همین بسته ارز اخیر مقرر کرده بود، صادرکنندگان با قیمت ۴۲۰۰ تومان دلارهایشان را به وارد کنندگان بفروشند. نیما در حقیقت نام سامانه ای است که این معاملات در بستر آن انجام می‌شد. تجربه موفقی هم البته از آب در نیامد و در بسته جدید ارزی گفتند قیمت دلار نیمایی می تواند با توافق بین خود صادر کنندگان و واردکنندگان تعیین شود. ارز حاصل از فروش پتروشیمی ها در تعیین قیمت این نوع ارز اثر بسزایی دارد. در حال حاضر قیمت دلار نیمایی جایی بین دلار آزاد و دلار دولتی شناور است.
۸- ارز دولتی: اینجا منظور از ارز دولتی دلار ۴۲۰۰ تومانی است، اخیرا دولت ۲۵ ردیف کالای اساسی را از جمله گوشته روغن، چای و ... را فهرست کرد و گفت به این کالاها ما ارز ۴۲۰۰ تومانی می دهیم. الان بحث داغ محافل اقتصادی این است که دولت باید به عملکرد دریافت کنندگان این نوع ارز نظارت دقیقی داشته باشد تا مفاسد اقتصادی مثل آنچه قبل تر در مورد کالاهایی مثل گوشی موبایل دیدیم رخ ندهد.
۹ - ارز دارویی: این گزینه را وارد این فهرست کردیم چون بعضی تصور می کنند دلاری که به واردات دارو می دهند تکان نخورده در صورتی که دارو یکی از اقلام ۲۵ گانه ای است که ارز ۴۲۰۰ تومانی می گیرد و دیگر خبری از ارز ۳۷۰۰ تومانی نیست.
۱۰- دلار حج: امسال برای حجاج ارز ۳۹۰۰ تومان تخصیص داده شد. این البته ارزی است که برای پرداخت هزینه سفر آنها داده شد. به عنوان ارز همراه به هر نفر از زائران ۲۰۰ دلار ارز مسافرتی داده شد. تا قبل از این بسته جدید ارزی هم ارز مسافرتی ۴۲۰۰ تومان بود.
۱۱- دلار شرکتهای هواپیمایی: قیمت بلیت هواپیما در چند روز اخیر به طور ناگهانی گران شده چون قبلا ایرلاین هالرز ۴۲۰۰ تومانی می گرفتند اما حالا باید با ارز آزاد کار کنند. یعنی خود به خود باید بلیت هواپیما پیش از دو برابر گران شود. با این حال مذاکراتی انجام شده که ایرلاین ها هم بتوانند ارز نیمایی بگیرند. اگر این امر محقق شود قیمت ها حداکثر ۵۰ درصد قیمت قبل باید گران شود.
۱۲ - دلار سنا: سنا در حقیقت یک سایت است که بانک مرکزی راه اندازی کرده برای اعلام متوسط قیمت دلار در صرافی ها. این سایت به صورت آنلاین میانگین قیمت دلار در بازار آزاد را در ساعات مختلف ثبت می کند حالا سوال اینجاست چرا قیمتی که در این سایت می بینیم با آنچه در بازار آزاد سراغ داریم متفاوت است؟ همین دیروز مثلا در سامانه استا قیمت دلار بین ۸ تا ۹ هزار تومان ثبت شده بود اما در بازار آزاد دلار را بالای ۱۰ هزار تومان می فروختند. میثم رادپور کارشناس بازار سرمایه در این مورد به هفت صبح توضيح داد: صرافی ها برای ثبت قیمت های واقعی در سامانه سنا ملاحظاتی دارند. ضمن اینکه کلا متمرکز کردن نرخ در یک بازار غیرمتمرکز اقدام دشواری است. در کشورهای دیگر قیمت ها در بازار آزاد را هم با استناد به بورس ارز مشخص می کنند.
۱۳- دلار مسافرتی: در بخشنامه جدید بانک مرکزی قرار بود که ارز مسافرتی یک درصد بالاتر از ارز ثانویه یا همان نیمایی قیمت بخورد اما حالا چون صرافی ها می گویند ارز ثانویه در دسترس نیست عملا قیمت دلار مسافرتی معادل همان ارز آزاد می افتد.
دیدگاه تان را بنویسید