خبر فوری؛ کالابرگ و بسته معیشتی تازه دولت تصویب شد
پزشکیان بسته معیشتی جدید را رسماً تأیید کرد | جزئیات طرحهای حمایتی دولت برای اقشار ضعیف، دلیل کنار گذاشتن افزایش نرخ ارز و برنامه کالابرگ الکترونیکی در سال ۱۴۰۴

کالابرگ | معیشت مردم بهویژه اقشار ضعیف همواره یکی از چالشهای اصلی دولتها در ایران بوده است. تورم فزاینده، کاهش قدرت خرید، و نوسانات اقتصادی باعث شده تا بخش بزرگی از جامعه با مشکلات جدی در تأمین هزینههای روزمره مواجه شوند. در همین راستا، دولت چهاردهم به ریاست دکتر مسعود پزشکیان با تأکید بر اولویت معیشت مردم، بسته جدیدی از حمایتهای معیشتی را طراحی و بخشی از آن را به مرحله اجرا رسانده است. این بسته که در قالب کالابرگ الکترونیکی و طرحهای حمایتی مکمل ارائه میشود، بهطور رسمی توسط رئیسجمهور تأیید شده و امید میرود گامی در جهت کاهش فشار اقتصادی بر خانوارهای کمدرآمد باشد
چرایی تدوین بسته معیشتی جدید
فشار تورمی و کاهش قدرت خرید
بر اساس آمارهای رسمی، تورم کالاهای اساسی و افزایش هزینههای خانوارها، فاصله قابلتوجهی میان درآمد و سبد معیشت ایجاد کرده است. با وجود افزایش دستمزد کارگران و بازنشستگان، همچنان بسیاری از اقشار با کسری جدی در مخارج روزانه مواجه هستند.
ناکافی بودن یارانه نقدی
یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی دیگر پاسخگوی نیازهای معیشتی نیست و ارزش واقعی آن به دلیل تورم به شدت کاهش یافته است. از این رو دولت به دنبال جایگزینهایی مانند کالابرگ الکترونیکی برای حمایت مستقیم از دهکهای پایین درآمدی است.
چرا طرح افزایش نرخ ارز کنار گذاشته شد؟
در جریان تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۴، پیشنهاد افزایش نرخ ارز ترجیحی کالاهای اساسی از ۲۸,۵۰۰ به ۳۸,۵۰۰ تومان مطرح شد. همچنین دریافت ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده واردات کالاهای اساسی میتوانست درآمدی حدود ۷۲ هزار میلیارد تومان برای دولت ایجاد کند.
اما کارشناسان هشدار دادند این تصمیم موجب افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی و فشار مضاعف بر دهکهای پایین خواهد شد. در نتیجه دولت به ریاست پزشکیان این طرح را کنار گذاشت تا از گرانی بیشتر جلوگیری کند.
کالابرگ الکترونیکی؛ گامی برای حمایت مستقیم
مشکلات منابع مالی
به گفته سیدحمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، نبود منابع پایدار سبب شده اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی با وقفه و تأخیر مواجه شود. با این حال، دولت تاکنون چند مرحله از آن را به صورت محدود اجرا کرده است.
ویژگیهای کالابرگ الکترونیک
-
امکان خرید کالاهای اساسی با قیمت یارانهای
-
تخصیص اعتبار ماهانه به خانوارهای مشمول
-
کاهش فشار نقدی بر بودجه خانوار
-
شفافیت بیشتر در مصرف منابع یارانهای
پزشکیان بسته معیشتی جدید را رسماً تأیید کرد
تصمیم دولت
پزشکیان با تأکید بر اینکه معیشت مردم خط قرمز دولت است، چندین طرح حمایتی جدید را تأیید کرده است. این طرحها شامل:
-
تقویت کالابرگ الکترونیکی
-
افزایش پوشش اقشار کمدرآمد
-
حمایتهای مکمل برای خانوارهای دارای سرپرست زن، بیماران خاص و بازنشستگان
هدف بسته جدید
-
کاهش شکاف درآمدی
-
جلوگیری از گسترش فقر
-
افزایش قدرت خرید طبقات پایین جامعه
چالشهای پیشرو
-
تأمین منابع پایدار: همچنان بزرگترین چالش اجرای بستههای معیشتی، نبود منابع مالی کافی است.
-
تورم ساختاری: حتی با افزایش حمایتها، تورم بالا میتواند اثر این کمکها را خنثی کند.
-
عدالت در توزیع: دولت باید سازوکاری ایجاد کند تا حمایتها دقیقاً به دست اقشار نیازمند برسد و افراد پردرآمد از آن بهرهمند نشوند.
واکنشها به بسته معیشتی
اقتصاددانان
برخی کارشناسان این اقدام را مثبت اما ناکافی میدانند. آنها معتقدند بدون کنترل تورم و اصلاح ساختار اقتصادی، این بستهها فقط مسکن موقت هستند.
افکار عمومی
مردم به ویژه دهکهای پایین از این اقدام استقبال کردهاند اما نگرانی اصلی آنها پایداری این حمایتها و زمانبندی پرداختهاست.
جدول زمانی اجرای بسته معیشتی و کالابرگ الکترونیکی
مرحله | تاریخ / بازه زمانی | جزئیات و اقدامات دولت |
---|---|---|
مرحله اول | پاییز ۱۴۰۳ | آغاز آزمایشی کالابرگ الکترونیکی برای برخی استانها (بهصورت محدود) |
مرحله دوم | زمستان ۱۴۰۳ | پرداخت چند مرحله کالابرگ با منابع مقطعی بودجه – همراه با مشکلات تأمین اعتبار |
مرحله سوم | بهار ۱۴۰۴ | بازبینی طرح توسط دولت چهاردهم – بررسی افزایش نرخ ارز ترجیحی و مالیات بر ارزش افزوده (کنار گذاشته شد) |
مرحله چهارم | تابستان ۱۴۰۴ | حذف حدود ۳.۵ میلیون نفر از یارانهبگیران پردرآمد به جای حذف کامل ۳ دهک بالا |
مرحله پنجم (اکنون) | شهریور ۱۴۰۴ | تأیید رسمی بسته معیشتی جدید توسط پزشکیان – تشکیل کارگروه وزرای اقتصادی |
مرحله ششم (پیشبینی) | پاییز ۱۴۰۴ | اجرای طرحهای حمایتی تکمیلی و افزایش پوشش کالابرگ برای دهکهای پایین جامعه |
مرحله هفتم (آینده) | ۱۴۰۵ به بعد | تدوین منابع پایدار برای اجرای مداوم بسته معیشتی و احتمال اصلاح ساختار یارانهها |
جمعبندی
بسته معیشتی جدید دولت پزشکیان که رسماً تأیید شده است، نشان میدهد که دولت چهاردهم در پی تقویت عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار ضعیف است. هرچند چالشهای جدی در زمینه تأمین منابع و مهار تورم وجود دارد، اما اجرای این طرحها میتواند گامی مهم برای کاهش فشار بر خانوارهای کمدرآمد باشد. موفقیت این برنامهها وابسته به ایجاد منابع مالی پایدار و مدیریت صحیح اقتصادی خواهد بود.
منابع خبری
-
خبرگزاری تسنیم
-
پایگاه خبری اقتصادآنلاین
دیدگاه تان را بنویسید