ترامپ اگر دنبال ارتباط اقتصادی با ایران است باید فرمان کارتر را ملغی کند

گروه سیاست سایت فردا: جلسه سوم مذاکرات ایران و آمریکا انجام شد و حالا می‌شود تحلیلی کلی نسبت به روند مذاکرات ارائه داد؛ اینکه مسیر رو به جلو و مثبت است یا موانعی وجود دارد؟

امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «فردا» گفت: «مذاکرات در حال پیشرفت است و قابل انتظار بود که اختلافاتی نیز بروز کند؛ چرا که اگر اختلافی وجود نداشت، کار تاکنون به پایان رسیده بود. آقای عراقچی تنها اعلام کرده است که اختلافاتی وجود دارد. در خارج از اتاق مذاکرات، بحث غنی‌سازی صفر مطرح از سوی ویتکاف و روبیو مطرح شده و گفته می‌شود که ایران اورانیوم غنی‌شده را از خارج وارد کند. البته تا کنون اعضای هیئت مذاکره‌کننده در محل مذاکره به طور رسمی به این موضوع اشاره نکرده‌اند؛ اما می‌توان حدس زد که این موضوع یکی از محورهای اختلافی است یکی دیگر از موارد اختلاف، چگونگی رفع تحریم‌ها علیه ایران است. در خصوص توافق، هنوز هیچ چیز قطعی نیست، اما احتمال رسیدن به توافق افزایش یافته است. اینکه آیا طی یکی-دو ماه آینده به توافق خواهیم رسید یا نه، بستگی به طرف آمریکایی دارد و به این مسئله که آیا همان موضوعات برجام را با اندکی تغییر می‌پذیرند یا خیر. رسیدن به توافق ممکن است، اما اگر میزان غنی‌سازی به طور جدی مطرح شود، روند مذاکرات ممکن است طولانی‌تر گردد».

او ادامه داد: «برجام در اصل بر اِعمال محدودیت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌های هسته‌ای تمرکز داشت. حتی اگر ترامپ بخواهد توافقی جدید با ایران منعقد کند، جوهره آن همان خواهد بود؛ حتی در صورت مطرح‌شدن غنی‌سازی صفر. به هر حال، نمی‌توان تاریخ را به چندین دهه پیش بازگرداند؛ زمانی که ایران فاقد برنامه هسته‌ای بود. پیشنهاد واردات اورانیوم غنی‌شده از خارج نیز شکلی از محدودیت هسته‌ای محسوب می‌شود؛ مشابه همان محدودیت‌هایی که در برجام وجود داشت. ممکن است ترامپ بحث‌های موشکی یا منطقه‌ای را نیز مطرح کند، اما تاکنون این موضوعات در مذاکرات وارد نشده است. حتی اگر نام توافق تغییر کند، ماهیت آن همچنان هسته‌ای خواهد بود و باید تحریم‌ها برداشته شود؛ همان هدفی که برجام نیز دنبال می‌کرد».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «بیشترین منافع اقتصادی از برجام نصیب آمریکا شد و هیچ کشوری به اندازه آمریکا از برجام نفع اقتصادی نبرد. اینکه آمریکا نمی‌توانست و نمی‌تواند به طور مستقیم با ایران وارد معاملات تجاری شود به برجام ربطی ندارد و به تحریم‌های اولیه مربوط است و فرمانی که کارتر امضایش کرده بود که هر گونه مبادله اقتصادی با ایران به موجب آن فرمان ممنوع شده بود. حالا اگر ترامپ می‌خواهد این مشکل حل شود باید آن فرمان را باطل کند که کاری هم برایش ندارد و با چرخاندن یک قلم بر کاغذ می‌تواند این کار را انجام دهد و بعد هم با کنگره وارد مذاکره شود و آنها را قانع کند تا تحریم‌های اولیه آمریکا را بردارند. حتما اگر چنین کند ایران هم استقبال خواهد کرد همان طور که استقبال می‌کند با اروپایی‌ها در فضایی بدون تحریم وارد مبادله اقتصادی شود».

ابوالفتح در پایان گفت: «فشار اسرائیل همواره وجود داشته است، اما من باور دارم که اگر آمریکا به این جمع‌بندی برسد که توافق با ایران به نفعش است، اسرائیل نمی‌تواند مانع آن شود؛ هرچند ممکن است کارشکنی‌هایی انجام دهد. در نهایت، اسرائیل ناچار است از سیاست‌های آمریکا تبعیت کند و در تصمیم نهایی تأثیر تعیین‌کننده نخواهد داشت».