آغاز نیمه دوم مذاکرات؟
ترامپ، مصاحبه شمخانی درباره توافق با آمریکا را بازنشر کرد
در هفته‌ای که گذشت، غبار چالش‌های هسته‌ای ایران و آمریکا بار دیگر در پس‌زمینه تحرکات دیپلماتیک دونالد ترامپ، جان گرفت. بازنشر مصاحبه علی شمخانی، در شبکه اجتماعی «تروث سوشیال» و هم‌زمانی آن با اظهارات امیدوارکننده ترامپ از قطر تا ابوظبی، سیگنال‌هایی از تحرک دیپلماسی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای صادر کرده است. علی شمخانی که گفته می شود همچنان مسئول کمیته هسته ای مذاکرات است، در گفت‌وگوی مفصل با شبکه NBC به صراحت اعلام کرد که تهران حاضر است «در ازای لغو فوری همه تحریم‌ها، غنی‌سازی با غلظت بالا را متوقف کرده، ذخایر اورانیوم پرغلظت خود را به سطح غیرقابل تسلیح تبدیل نموده و بازرسی‌های بین‌المللی را بپذیرد». این موضع، بازتاب همان خطوط قرمز مندرج در برجام ۲۰۱۵ است که ترامپ پیش‌تر از آن خارج شده بود، اما اکنون بار دیگر به‌عنوان سنگ بنای مذاکرات نوین مطرح شده است. رئیس‌جمهور سابق آمریکا، ساعاتی پس از انتشار این مصاحبه، آن را در حساب کاربری خود منتشر کرد از یک‌سو برخی تحلیلگران با دیده شک و تردید به اظهارات ترامپ نگاه کرده و از سوی دیگر، برخی چهره‌های میانه‌رو و اصلاح‌طلب، همچون فرید مدرسی فعال رسانه ای ، این تغییر لحن ترامپ را «فرصتی طلایی برای پایان فشار حداکثری» توصیف کرده و آن را آغاز نیمه دوم مذاکرات قلمداد کردند. این تحرکات دیپلماتیک در حالی رقم می‌خورد که دور چهارم مذاکرات در مسقط به بن‌بست‌های سخت بر سر میزان و مکان غنی‌سازی و همچنین نحوه بازگشت دارایی‌های مسدود شده ایران برخورده بود؛ بن‌بست‌هایی که با وساطت قطر و عمان از مسیر دیپلماتیک دور نمی‌ماندند، اما فاقد شتاب کافی بودند. اکنون با ورود مستقیم ترامپ به بازی رسانه‌ای و سیاسی، فشار افزوده‌تری بر دو طرف تحمیل شده است؛ فشاری که می‌تواند انگیزه اهرمی برای رفع گام‌به‌گام تحریم‌ها و قفل‌گشایی اقتصادی باشد یا نقطه آغازی برای تشدید تهدیدهای متقابل، اگر مذاکرات در میانه راه متوقف شود. در افق پیش رو، سه متغیر کلیدی تعیین‌کننده است: اول تضمین عملی و زمان‌بندی لغو تحریم‌ها، دوم نظارت و مکانیسم شفافیت در تولید و ذخیره اورانیوم، و سوم نقش میانجی‌های منطقه‌ای در کاهش بی‌اعتمادی تاریخی دو طرف. اگر تهران و واشنگتن بتوانند این متغیرها را در چارچوبی همزمان و هماهنگ فرآهم آورند، ممکن است شاهد احیای توافقی باشیم که ثبات نسبی را به خلیج فارس بازگرداند؛ اما هرگونه تأخیر یا کم‌اعتنایی به این سه محور، می‌تواند پرونده هسته‌ای را بار دیگر به بحران بیش از پیش سوق دهد.
خراسان
دیدگاه تان را بنویسید