چین و روسیه با پروژه‌های H-20 و PAK-DA به دنبال شکستن برتری آمریکا در بمب‌افکن‌های رادارگریز هستند. آیا B-21 Raider می‌تواند پیش از رقبا آسمان را تسخیر کند؟

مقدمه: نبرد قدرت‌ها در آسمان

با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی و بازگشت رقابت ابرقدرت‌ها، جهان شاهد مسابقه‌ای تازه در حوزه ساخت بمب‌افکن‌های رادارگریز نسل جدید است. آمریکا با B-2 Spirit و پروژه محرمانه B-21 Raider سال‌ها برتری بلامنازع در این حوزه داشت. اما چین و روسیه با معرفی پروژه‌های H-20 شیان و PAK-DA توپولف قصد دارند این موازنه را تغییر دهند.

بمب‌افکن B-2 Spirit؛ افسانه‌ای از دهه ۹۰

بمب‌افکن B-2 Spirit محصول شرکت Northrop Grumman از دهه ۱۹۹۰ تاکنون به عنوان نماد فناوری رادارگریزی آمریکا شناخته می‌شود. این پرنده با طراحی بال پرنده (Flying Wing) توانسته در عملیات‌های متعددی از جمله در عراق، افغانستان و صربستان، قدرت نفوذ خود به قلب سامانه‌های دفاعی را به نمایش بگذارد.

با وجود گذشت بیش از ۳۰ سال، همچنان B-2 یکی از پیچیده‌ترین و گران‌ترین بمب‌افکن‌های جهان به شمار می‌رود. همین موضوع سبب شد که پکن و مسکو به فکر توسعه نسخه‌های بومی و به‌روز خود بیفتند.

H-20 چین؛ گام بزرگ به سوی آسمان دوردست

آغاز پروژه و محرمانگی اطلاعات

پروژه H-20 رسماً از سال ۲۰۱۶ آغاز شد، اما برخی تحلیل‌گران معتقدند که مطالعات آن به اوایل دهه ۲۰۰۰ بازمی‌گردد. رسانه‌های دولتی چین در سال‌های اخیر تصاویر مشکوکی از یک هواپیمای بزرگ منتشر کرده‌اند که طراحی مشابه B-2 دارد.

ویژگی‌های احتمالی

• طراحی رادارگریز: بدنه الماس‌گونه و بال پرنده.

• برد پروازی: تا ۸۵۰۰ کیلومتر؛ دسترسی به ژاپن، فیلیپین و پایگاه‌های آمریکا در گوام.

• توان رزمی: حمل سلاح‌های متعارف و هسته‌ای.

اهمیت راهبردی

اگر H-20 به‌طور کامل عملیاتی شود، چین برای نخستین‌بار به یک نیروی ضربتی دوربرد تبدیل خواهد شد که می‌تواند حتی منافع آمریکا در اقیانوس آرام را تهدید کند.

PAK-DA روسیه؛ پرنده پنهان‌کار کرملین

طراحی و توسعه

روس‌ها با سابقه طولانی در تولید بمب‌افکن‌های استراتژیک همچون Tu-95 و Tu-160، پروژه PAK-DA را برای ورود به عصر بمب‌افکن‌های رادارگریز آغاز کردند. طراحی این هواپیما در سال ۲۰۱۹ تکمیل شد و شرکت توپولف مسئولیت اصلی ساخت آن را بر عهده دارد.

ویژگی‌های احتمالی

• طرح بال پرنده مشابه B-2 برای کاهش سطح مقطع راداری.

• برد پروازی: تخمین زده می‌شود تا ۱۲ هزار کیلومتر، قادر به پوشش کل اروپا و آمریکای شمالی.

• توانایی حمل سلاح هسته‌ای و موشک‌های کروز دوربرد.

چالش‌ها

تحریم‌های غرب، هزینه‌های سنگین جنگ اوکراین و محدودیت‌های اقتصادی می‌تواند پروژه را با تأخیر مواجه کند.

B-21 Raider آمریکا؛ برگ برنده جدید واشنگتن

آینده نیروی هوایی آمریکا

ایالات متحده با رونمایی از پروژه B-21 Raider نشان داده که قصد ندارد میدان رقابت را به چین یا روسیه واگذار کند.

مشخصات مورد انتظار

• رادارگریزی ارتقایافته نسبت به B-2.

• سامانه‌های جنگ الکترونیک پیشرفته.

• قدرت آتش بیشتر در قالب سلاح‌های هوشمند و هسته‌ای.

• برد پروازی طولانی با هزینه عملیاتی کمتر از B-2.

جزئیات دقیق پروژه همچنان محرمانه است، اما کارشناسان معتقدند B-21 با عرض بال کوتاه‌تر و توان حمل بیشتر، نسبت به نسل قبلی مزیت چشمگیری خواهد داشت.

مقایسه سه غول هوایی (B-21، H-20، PAK-DA)

نتیجه‌گیری: رقابتی که جهان را تغییر می‌دهد

ورود بمب‌افکن‌های H-20 و PAK-DA به میدان، تهدیدی جدی برای برتری دیرینه آمریکا در آسمان به شمار می‌رود. با این حال، ایالات متحده با B-21 Raider نشان داده که همچنان آماده است یک گام جلوتر بماند.

 آینده نبردها تنها به زمین و دریا محدود نخواهد بود؛ بلکه آسمان، عرصه تعیین‌کننده موازنه قدرت جهانی خواهد بود.

 منابع خبری:

• National Interest – China’s H-20 and Russia’s PAK-DA: The Next Generation Bombers

• Popular Mechanics – Russia and China Are Building Stealth Bombers to Rival the U.S.

• Defense News – US Air Force’s B-21 Raider Development

• The Diplomat – China’s Strategic Bomber Program: What We Know About H-20