وزیر خارجه تاجیکستان: خاورمیانه به سازوکار امنیت جمعی منطقه‌ای نیاز دارد

وزیر امور خارجه تاجیکستان در مجمع گفت‌وگوی تهران گفت: افراط‌گرایی و خشونت‌گرایی افراطی امروز به تهدیدی جدی برای کل بشریت تبدیل شده‌است. جامعه جهانی باید برای پیشگیری از خشونت و افراط‌گرایی، به‌ویژه در میان جوانان، اقداماتی مشترک و مؤثر را طراحی و اجرا نماید.

به گزارش ایرنا، «سراج‌الدین مهرالدین» وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان صبح امروز (یکشنبه ۲۸ اردیبهشت) در مجمع گفت‌وگوی تهران گفت: پیش از هر چیز، مایلم صمیمانه‌ترین سپاس خود را به وزیر محترم امور خارجه کشور دوست و برادر، جمهوری اسلامی ایران، جناب دکتر سیدعباس عراقچی، بابت دعوت جهت شرکت در این همایش مهم ابراز نمایم. «مجمع گفت‌وگوی تهران» در طول دهه‌های اخیر نقش مهم و ضروری در بررسی و تحلیل مسائل کلیدی روابط بین‌الملل ایفا کرده و جایگاه ویژه‌ای نزد مسئولان بلندپایه، سیاست‌مداران، اندیشمندان و کارشناسان امور بین‌المللی کسب کرده است. باعث افتخار من است که امروز در این همایش حضور دارم و امیدوارم از دانش، تجربه و دیدگاه‌های ارزشمند شما بهره‌مند شوم.

وضعیت خاورمیانه از چالشی‌ترین موضوعات روز است

وی ادامه داد: هم‌اکنون، ما شاهد تحولات بی‌سابقه‌ای در عرصه بین‌المللی هستیم. روندهای پرشتاب و مشکلات عمیق در تامین صلح و ثبات در نقاط مختلف جهان، جامعه جهانی را وادار می‌سازد تا از طریق پژوهش و گفت‌وگویی سازنده و با اتکا بر اراده‌ای نیرومند، توجهی جدی‌تر به این مسائل معطوف دارد. پیش‌بینی گرایش‌ها و روندهای روابط بین‌الملل، و مدیریت منازعات و گفت‌وگوهای جهانی، روز به روز دشوارتر می‌شود. به‌ویژه وضعیت خاورمیانه، از جمله مسأله فلسطین، از مهم‌ترین موضوعات روز باقی مانده است. اهمیت پژوهش عمیق درباره اوضاع خاورمیانه به چند عامل بستگی دارد. نخست آن‌که این منطقه ظرفیت بالایی برای بروز منازعات، خشونت و بی‌ثباتی مزمن دارد. تغییرات ناگهانی در وضعیت کشورها و نبود ساختارهای پایدار برای تامین ثبات و توسعه، موجب پیچیده‌تر شدن شرایط می‌گردد.

راه‌حل نهایی بحران فلسطین، در تشکیل دولت مستقل فلسطینی به پایتختی بیت‌المقدس نهفته است.امنیت و ثبات پایدار منطقه‌ای در گرو ثبات داخلی دولت‌ها است

وزیر امور خارجه تاجیکستان گفت: از سوی دیگر، تلاش‌ها برای ایجاد نظام امنیتی پایدار در منطقه به دلیل تضادهای موجود میان کشورها، و نبود درک مشترک، غالباً موفق نبوده‌اند. نه تنها دستاورد ملموسی حاصل نشده، بلکه بحران‌ها، منازعات، بی‌نظمی‌ها و حتی خطر فروپاشی برخی دولت‌ها بر شدت تنش‌ها افزوده است. تجربه تلخ کشورهای سوریه، یمن، لیبی و دیگر کشورهای خاورمیانه نشان می‌دهد که امنیت و ثبات پایدار منطقه‌ای، پیش از هر چیز، از ثبات داخلی دولت‌ها ناشی می‌شود. اقدامات بعدی برای استقرار صلح و ثبات، تنها در صورت ایجاد یک سازوکار امنیتی جمعی منطقه‌ای ثمربخش خواهد بود. به نظر می‌رسد این امر یکی از عوامل کلیدی در شکل‌دهی به ساختار امنیتی نوین در خاورمیانه است.

جمهوری تاجیکستان قاطعانه کشتار غیرنظامیان بی‌گناه در غزه را محکوم می‌کند

وی افزود: بدون تردید، چارچوب‌های همگرایی منطقه‌ای به تنهایی قادر به پایان دادن به رقابت‌ها و اختلافات نخواهند بود، اما این چارچوب‌ها می‌توانند معیارهایی برای رفتار و ابزارهایی جهت گفت‌وگو فراهم آورند تا کشورهای منطقه بتوانند موضوعات مورد مناقشه را بررسی نمایند. مسأله دیگری که امروز جامعه بشری را عمیقاً نگران ساخته، وضعیت فاجعه‌بار مردم مظلوم فلسطین است. نوار غزه به منطقه‌ای آکنده از سوگ و ویرانی بدل شده است. جمهوری تاجیکستان قاطعانه کشتار غیرنظامیان بی‌گناه و تخریب زیرساخت‌های حیاتی نظیر بیمارستان‌ها در فلسطین را محکوم می‌نماید و خواستار آتش‌بس فوری و ایجاد گذرگاه‌هایی برای رساندن کمک‌های بشردوستانه است. ما بر این باوریم که راه‌حل نهایی این بحران، در تشکیل دولت مستقل فلسطینی به پایتختی بیت‌المقدس نهفته است.

نباید از وضعیت پیچیده نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان غافل شویم

مهرالدین گفت: همزمان، مایلم توجه حاضران را به وضعیت پیچیده نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان نیز جلب نمایم. جمهوری تاجیکستان به‌عنوان نزدیک‌ترین همسایه افغانستان، خواستار صلح، ثبات و آرامش در این کشور برادر و همسایه است. ما از تمامی تلاش‌های سیاسی و دیپلماتیک برای حل مشکلات افغانستان و رساندن کمک‌های بشردوستانه به مردم آن حمایت می‌کنیم و آمادگی خود را برای همکاری با تمامی کشورهای شریک در روند بازسازی اجتماعی و اقتصادی افغانستان اعلام می‌داریم.

وی تاکید کرد: افراط‌گرایی و خشونت‌گرایی افراطی امروز به تهدیدی جدی برای کل بشریت تبدیل شده‌است. جامعه جهانی باید برای پیشگیری از خشونت و افراط‌گرایی، به‌ویژه در میان جوانان، اقداماتی مشترک و مؤثر را طراحی و اجرا نماید. جمهوری تاجیکستان به‌عنوان مبتکر روند «دوشنبه برای مبارزه با تروریسم»، بار دیگر بر آمادگی خود برای تحکیم همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه تاکید می‌ورزد. برگزاری کنفرانس بین‌المللی تحت عنوان «تحکیم همکاری‌های بین‌المللی ضدتروریستی و بنیاد نهادن سازوکارهای ایمن‌سازی مرزها» در ماه نوامبر سال ۲۰۲۴ در کشور کویت، نمونه بارزی از همکاری‌های جهانی برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدهای عصر حاضر به شمار می‌رود.

افراط‌گرایی و خشونت‌گرایی افراطی امروز به تهدیدی جدی برای کل بشریت تبدیل شده‌است / مسئله آب به یکی از موضوعات مهم ژئوپلیتیکی تبدیل شده است

وزیر امور خارجه تاجیکستان گفت: در عین حال، مسئله آب نیز به یکی از موضوعات مهم ژئوپلیتیکی تبدیل شده است. پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی، دسترسی به منابع آب را در بسیاری از مناطق جهان دشوار ساخته است. کمبود آب و ضرورت استفاده خردمندانه از آن، امروزه به یکی از عوامل اصلی ایجاد تنش‌ها و منازعات بین کشورها بدل شده است. بر همین اساس، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ابتکار جمهوری تاجیکستان، روز ۲۱ مارس را به‌عنوان «روز بین‌المللی حفاظت از یخچال‌ها» تعیین و سال ۲۰۲۵ را «سال بین‌المللی یخچال‌ها» اعلام کرده است. همچنین، در راستای این ابتکار، صندوق جهانی حفاظت از یخچال‌ها تحت نظارت سازمان ملل تشکیل شده است.

وی افزود: در چارچوب این تصمیمات، نخستین کنفرانس بین‌المللی سطح‌بالا درباره حفاظت از یخچال‌ها در تاریخ ۲۹ تا ۳۱ ماه مه سال جاری در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار خواهد شد. امیدواریم کشورهای شریک با حضور فعال خود در این کنفرانس، همکاری‌های مؤثری را آغاز نمایند. جمهوری تاجیکستان به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در ابتکارات مربوط به آب و اقلیم، علاقمند است که در آینده نیز همکاری‌های سودمندی را با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی در این حوزه ادامه دهد.