اختصاصی فردانیوز / آیا مسکو این بار پای ایران می ایستد؟
در انتظار معجزه روسیه برای مکانیسم ماشه
روسیه با پیش‌نویسی تازه در شورای امنیت، خواستار تعویق شش‌ماهه قطعنامه ۲۲۳۱ و توقف فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران شده است.
مصطفی صادقی / سردبیر : شورای امنیت این روزها میدان زورآزمایی است: اروپا ماشه را کشیده، اما روسیه پیش‌نویسی روی میز گذاشته که می‌خواهد این ماشه را قفل کند.
متن پیش‌نویس روسیه ؛ سه بند، سه پیام
مسکو سندی ارائه داده که سه محور کلیدی دارد:
-
تمدید شش‌ماهه دوره ده‌ساله قطعنامه ۲۲۳۱ با قابلیت تمدید دوباره. به این ترتیب زمان انقضای ماشه از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به ۱۸ آوریل ۲۰۲۶ منتقل می‌شود.
-
تعلیق بررسی‌های اساسی درباره برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در طول این تمدید؛ یعنی در این مدت هیچ کشوری نمی‌تواند روند ماشه را به‌طور رسمی فعال کند.
-
درخواست از طرف‌های اصلی برجام برای ازسرگیری فوری مذاکرات و بازگشت به مسیر گفت‌وگو.
مناقشه‌برانگیزترین بخش همان بند دوم است: «تعلیق بررسی اساسی». تحلیلگران غربی از جمله لارنس نورمن در وال‌استریت ژورنال، آن را تلاشی برای «بی‌اثر کردن ماشه» خوانده‌اند. اگر بررسی‌ها متوقف شود، ماشه عملاً بی‌دندان می‌شود.
واکنش غرب؛ مخالفت علنی، محاسبه پنهانی
اروپا و آمریکا به‌ظاهر با این پیش‌نویس مخالف‌اند. چرا؟چون نمی‌خواهند آخرین اهرم فشار خود علیه ایران را رها کنند. اما در پس پرده، همین‌ها می‌دانند که تمدید شش‌ماهه، آن‌ها را در موقعیت بهتری قرار می‌دهد: ماشه را امروز از دست نمی‌دهند و فردا هم می‌توانند در زمان مناسب دوباره آن را روی میز بگذارند. مخالفت علنی بیشتر برای نمایش است تا برای تصمیم واقعی.
روسیه؛ بازیگر سایه و کارت ایران
پرسش اساسی اما این است: آیا روسیه حاضر است کارت خود را به‌خاطر ایران خرج کند؟
پاسخ کوتاه: نه به‌طور کامل.
مسکو ایران را نه فقط یک شریک منطقه‌ای، که یک «کارت ژئوپلیتیک» می‌بیند؛ کارتی که ارزشش وقتی بالاست که ایران مستقل بماند و به غرب نزدیک نشود. برای روسیه، ایرانِ مستقل بهترین حالت ممکن است: نه آن‌قدر به شرق وابسته که بار اضافی باشد، نه آن‌قدر به غرب نزدیک که از مدار مسکو خارج شود.
به همین دلیل، روس‌ها در شورای امنیت مانع می‌تراشند، پیش‌نویس می‌دهند، بازی را کند می‌کنند، اما هیچ‌گاه نمی‌خواهند همه چیز را به پای ایران خرج کنند. آن‌ها اهل «تعادل‌سازی»اند: هم می‌خواهند جلوی اروپایی‌ها بایستند، هم می‌خواهند دست باز خودشان را حفظ کنند.
ایران؛ بین کارت و بازیگر
در این میان، ایران باید مراقب باشد از یک «کارت بازی» به یک «بازیگر مستقل» تبدیل شود. روس‌ها می‌خواهند تهران در موضعی بماند که برای غرب قابل دسترس نباشد، اما برای شرق قابل استفاده باشد. همین معادله است که باعث می‌شود روسیه هرگز نخواهد ایران را از دست بدهد.
ماشه‌ای برای زمان خریدن
پیش‌نویس روسیه بیش از آنکه یک سند حقوقی باشد، یک تاکتیک سیاسی است. تمدید شش‌ماهه، تعلیق بررسی‌ها، دعوت به مذاکرات… همه برای خریدن زمان است؛ برای اینکه ایران همچنان در مدار مسکو باقی بماند و اروپا دست خالی بماند.
در زبان سیاست، گاهی سکوت هم فریاد است. روسیه امروز با همین سکوت و تعویق، می‌گوید: «ایران را از ما نگیرید.» اما در همان حال، یادآور می‌شود که «ایران نباید زیادی نزدیک شود» ــ نه به غرب، و نه حتی به شرق.
دیدگاه تان را بنویسید