باید در مقابل ترامپ ایستاد

ایلنا: پروفسور «رابرت کافمن»، استاد بازارهای نفتی و انرژی در دپارتمان زمین و محیط‌زیست در دانشگاه بوستون آمریکاست. تحقیقات او متمرکز بر بازارهای جهانی نفت، تغییرات اقلیمی و چرخه جهانی کربن است. رابرت کافمن با اشاره به گفت‌وگوی «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا با پادشاه عربستان درباره افزایش تولید نفت این کشور، درباره علت اعمال نظر مستقیم آمریکا در تعیین سهمیه نفت عربستان در بازار جهانی به ایلنا گفت: زمانی که ترامپ کاندیدای ریاست‌جمهوری بود، همیشه از رؤسای جمهوری پیشین کشور به‌خاطر این‌که اجازه داده‌اند قیمت نفت بالا برود انتقاد می‌کرد. وی ادامه داد: جالب اینجاست که اکنون خود ترامپ نیز با اعلام خروج از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها بر ایران، خود باعث بالا رفتن قیمت نفت در بازارهای جهانی شده است. اما ترامپ نمی‌خواهد مسئولیت این اقدام‌های خود را برعهده بگیرد و بنابراین در پی آن است که این بار را بر شانه عربستان بیندازد. این هم البته نکته جالبی است؛ زمانی که ترامپ تلاش داشت به ریاست‌جمهوری برسد، همیشه می‌گفت که اگر به ریاست کاخ سفید برسد، کاری خواهد کرد که به نفع آمریکا باشد و انتظار دارد دیگر رهبران جهان نیز چنین کنند و به صلاح مردم خود کار کنند. حالا از یک سو رئیس‌جمهوری آمریکا را داریم که از عربستان می‌خواهد کاری را بکند که شاید آنچنان هم به سود ریاض نباشد. روسیه ، اروپا و چین علاقه‌ای به مذاکرات دوباره ندارند این استاد دانشگاه بوستون درباره نتیجه راهبرد‌های نفتی ترامپ برای اعمال فشار بر ایران گفت: ترامپ فکر می‌کند که با فشار می‌تواند ایران را به مذاکره دوباره وادار کند. به گمان من، روسیه و اروپا و چین علاقه‌ای به مذاکرات دوباره ندارند. بنابراین ترامپ تلاش دارد بر ایران فشار آورد تا این کشور در این زمینه قدم بردارد. باید مقابل ترامپ ایستاد کافمن ادامه داد: بسیاری از کشورها، از جمله کانادا و اروپا در این مدت نکته بسیار ارزشمندی را یاد گرفته‌اند؛ این‌که نمی‌توان به قلدری‌های ترامپ بی‌توجه بود. کانادا و اروپا بیشتر با درخواست‌های غریب و بی‌معنی آمریکا مدارا می‌کردند، اما اکنون دریافته‌اند که هرچه بیشتر به این خواسته‌ها تن دهند، ترامپ حریص‌تر می‌شود. بنابراین اتحادیه اروپا و کانادا تلاش دارند در برابر ترامپ بایستند. وی ادامه داد: باید جلوی اقدام‌هایی از این دست را گرفت. قراردادی بسته شده و اگر یکی از طرفین زیر آن بزند، باید به آن اعتراض کرد و جلوی آن ایستاد. بستن تنگه هرمز کمکی هم به حل تنش‌های فعلی نمی‌کند کافمن در خصوص پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی عملی شدن تهدید ایران در خصوص بستن تنگه هرمز ادامه داد: به نظر من، ایران در قبال آمریکا می‌تواند چندین واکنش داشته باشد که یکی از آن‌ها بستن تنگه هرمز است که باعث بالا رفتن بسیار زیاد بهای نفت و نابسامانی‌های اقتصادی می‌شود. اما از دیدگاه من این راه‌حل مناسبی نیست، چراکه با این اقدام بسیاری از کشورها که موافق ترامپ نیستند ممکن است در جبهه او قرار بگیرند. در صورت بسته شدن تنگه هرمز بسیاری کشورها متضرر می‌شوند و این باعث می‌شود که در نهایت طرف آمریکا را بگیرند و این اصلا به نفع ایران نیست و کمکی هم به حل تنش‌های فعلی نمی‌کند. به جای مسئولان ایران بودم، تولید هسته‌ای را از سر می‌گرفتم این استاد دانشگاه بوستون گفت: اگر من به جای مسئولان ایران بودم، تولید هسته‌ای را از سر می‌گرفتم، چون در این صورت اروپا و روسیه در طرف ایران می‌مانند. اگر توافقی در کار نباشد، پس محدودیت‌های آن توافق هم دیگر معنایی ندارد و اگر ایران دوباره فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را از سر گیرد یکدلی دیگر طرف‌های برجام را خواهد داشت، حتی اگر با این اقدام موافق نباشند. بستن تنگه هرمز به ضرر کشورهایی است که علاقه‌ای به سیاست‌های واشنگتن ندارند کافمن تصریح کرد: به نظر من بستن تنگه هرمز از منظر استراتژیک چندان کارکردی نخواهد داشت. این اقدام در نهایت به ضرر کشورهایی تمام خواهد شد که تنها برای تجارت از این تنگه استفاده می‌کردند و چندان علاقه‌ای هم به سیاست‌های واشنگتن نداشتند. آمریکا در صورت ازسرگیری فعالیت‌های هسته‌ای ایران گناهکار شناخته خواهد شد وی ادامه داد: اگر ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر بگیرد، در نهایت آمریکا به‌خاطر بر هم زدن توافق هسته‌ای گناهکار شناخته خواهد شد، اما بستن تنگه هرمز کسی را خوشحال نمی‌کند و این ایران را در موقعیت بدی قرار خواهد داد. آمریکا از بسته شدن تنگه هرمز استقبال می‌کند وی تاکید کرد: جالب اینجاست که به گمان من آمریکا از بسته شدن تنگه هرمز استقبال هم خواهد کرد. این درست همان اقدامی است که آمریکا به آن امید بسته تا از خودش به‌عنوان برهم‌زننده توافق رفع مسئولیت کند. سعودی‌ها رویکردی بسیار تهاجمی در قبال ایران پیش گرفته‌اند این پژوهشگر حوزه نفت درباره راهکار اروپایی‌ها و کشورهای حاشیه خلیج فارس در قبال استراتژی‌های نفتی ترامپ گفت: سعودی‌ها و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس رویکردی بسیار تهاجمی در قبال ایران پیش گرفته‌اند. با این حال نمی‌توانم با اطمینان بگویم که آن‌ها به‌طور کامل بازیچه آمریکا هستند یا نه. البته عربستان سعودی از طرفداران پروپاقرص آمریکا است. اما حس من این است که ریاض در این زمینه محدودیت‌هایی هم برای خود قائل است. بنابراین گمان نمی‌کنم در این زمینه عربستان چندان از آمریکا حرف‌شنوی داشته باشد، چون هرچه قیمت نفت بالاتر برود، کشورهای حوزه خلیج فارس پول بیشتری پارو می‌کنند. شاید عربستان تا حدودی تولید خود را افزایش دهد، اما گمان نمی‌کنم این تولید آنچنان بالا باشد که تاثیری بر بازارهای نفتی بگذارد. بالا یا پایین آوردن قیمت نفت در دست اوپک نیست رابرت کافمن با اشاره به پیام توئیتری اخیر دونالد ترامپ خطاب به سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) مبنی بر پایین آوردن قیمت نفت گفت: نکته جالب اینجاست که ترامپ متوجه این قضیه نیست که کنترل قیمت نفت در دست اوپک نیست! اوپک تا حدی می‌تواند با کاهش یا افزایش تولید بر قیمت نفت در برخی موارد تاثیرگذار باشد، اما این‌طور نیست که اعضای این سازمان دور هم جمع شوند و بگویند که از هفته آینده قیمت نفت مثلا به بشکه‌ای ۷۰ دلار خواهد رسید. تنها کاری که از دست اوپک برمی‌آید تاثیرگذاری بر قیمت‌ها، آن هم از طریق تغییر ظرفیت تولیدش، است. قیمت نفت در نیویورک، لندن، دوبی، آسیا و در بازارهای سهام تعیین می‌شود. در سال ۲۰۱۴ که قیمت نفت افت شدیدی را شاهد بود، اوپک نتوانست کار چندانی انجام دهد. بنابراین، برخلاف آن‌چه ترامپ فکر می‌کند، بالا یا پایین آوردن قیمت نفت در دست اوپک نیست.