سامانه ای در انتظار سامان

سرویس فرهنگی فردا: سال 93 دوره ای پر از فرازها و فرودها برای فرهنگ کشور و بخصوص جامعه قرآنی بود. با نزدیک شدن به پایان امسال نگاهی به عملکرد معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی علاوه بر شناخته شدن کاستی ها می تواند به عملکرد بهتر این نهاد به عنوان دستگاه اصلی دولتی متولی این حوزه در سال آینده کمک کند. در ادامه به وضعیت یکی از برنامه های مهم این معاونت و سرنوشت نا مشخص آن می پردازیم.

استقبال ارزشمند از نقد

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد با اتخاذ رویکردی ارزشمند همیشه از انتقاد استقبال کرده و نقد عملکرد دستگاه متبوعش را، به‌معنای تضعیف دستگاه‌های قرآنی نمی داند.

حجت الاسلام محمد رضا حشمتی پیش از این حتی باب این انتقاد را گشوده و در سخنانی که روز دهم شهریور در رسانه ها منتشر شد ضمن انتقاد از نوع کنونی حضور قرآنیان در رسانه‌ها، رواج برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی انتقادی و مقالات اثرگذار در مطبوعات را کلید جذب مخاطب و حل معضلات دستگاه‌های قرآنی دانسته و عنوان کرده بود: یکی از کارهایی که می‌تواند به حضور ما در رسانه نشاط دهد، نقد رفتارها و عملکرد جامعه قرآنی است و نقد عملکرد دستگاه‌های قرآنی تضعیف آن دستگاه نیست .

حجت‌الاسلام حشمتی پس از آن 14 آبان در سخنانی گفت: متأسفانه برخی از مسئولین نمی‌خواهند نصیحت‌پذیر باشند، چرا که خود را مبرای از عیب می‌دانند و وقتی کسی آنها را نقد می‌کند برآشفته می‌شوند. این باعث می‌شود امر به معروف و نهی از منکر نسبت به حاکمان روی زمین می‌ماند . وقتی خبرنگاری چند بار موضوعی را به یکی از مقامات گوشزد می‌کند ولی تأثیر ندارد، حتی باعث می‌شود که مقام مسئول به هر نحوی تلاش کند که این خبرنگار را از حیز انتفاع ساقط کند، پایه‌های امر به معروف و نهی از منکر در جامعه سست می‌شود .

سامانه جامع قرآني، سامانه ای در انتظار رونمایی

راه اندازی این سامانه به عنوان یکی از وعده های اصلی و جدی معاونت قرآنی وزیر اشاد معرفی شده است. حجت الاسلام حشمتی 13 مرداد ماه امسال در دومین نشست هم‌اندیشی کارشناسان و مدیران دفاتر قرآن و عترت استان‌ها،اعلام کردسامانه جامع قرآنی تا سه ماه دیگر راه اندازی می شود. اما حدود یک ماه بعد در تاریخ 18 شهریور این زمان را تغییر داد و در گفتگو با خبرگزاری ایکنا اعلام کرد: مقدمات راه‌اندازی این سایت فراهم شده است و تا پایان سال جاری از آن رونمایی می‌شود.

اما این تغییر زمان باز هم اتفاق افتاد. یازدهم آبان حشمتی در گفت‌وگو با فارس اعلام کرد:سامانه جامع قرآنی دهه فجر رونمایی می‌شود و افزود: به همت سایر معاونت‌های وزارت ارشاد نقشه راه این سامانه آماده و به تصویب کارگروه مربوطه در معاونت قرآن و عترت ارشاد رسیده است .

22 روز بعد در سوم آذر ماه معاون قرآنی وزیر در گفتگو با ایکنا از برداشته شدن گامهای اساسی سخن گفت و اعلام کرد زيرساخت‌های پرتال جامع قرآنی فراهم شده است و در حال تأمین محتوای سامانه هستند و همه چیز نوید از افتتاح این پرتال در دهه فجر می داد. وی درباره هزینه‌های راه‌اندازی سامانه جامع قرآنی، خاطر نشان کرد: ما برای راه‌اندازی سامانه جامع قرآنی حدود 300 میلیون تومان بودجه در نظر گرفته‌ایم که بیشترین هزینه‌ها برای تولید محتوای این سامانه است . طرح و مدیریت این پرتال برای معاونت قرآن و عترت وزارتخانه است و کارهای فنی و مهندسی آن را مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارتخانه انجام می‌دهد .

سامانه جامع قرآنی چیست؟

بنا به اعلام مسئولین، در این سامانه بخشهای بانکهای اطلاعاتی، آموزش مجازی قرآن، فضای گفت‌وگوی آنلاین و مشاوره، پیش بینی شده و قابلیت استفاده از آن با نرم افزار تلفن همراه نیز وجود دارد و قرار است به مرور زمان بخش‌های مختلف آن تکمیل شود .

بانک اطلاعات مهم‌ترین بخش سامانه جامع قرآنی است در این بخش اطلاعات قاریان، حافظان، مؤلفان قرآنی و تمامی کسانی که به نوعی از اعضای جامعه قرآنی به شمار می‌روند، جمع‌آوری می‌شود . به گفته حشمتی علاوه بر این، پژوهش‌ها، پایان‌نامه‌ها و همچنین اطلاعات مؤسسات قرآنی کشور نیز در حوزه بانک اطلاعات قرآنی درج خواهد شد.

مدیران سایت با ساماندهی محتوای این سایت جامع سعی در ایجاد جذابیت در برنامه‌های جنبی این سایت دارند. از همین رو قرار است در این بخش تلاوت‌های قاریان مطرح را بارگذاری کنند تا کاربران بتوانند در این سامانه جامع علاوه بر استفاده از نظرات سایر کاربران از تلاوت‌های تأثیرگذار نیز بهره ببرند .

علاوه بر امکان گفت‌وگوی آنلاین کاربران در سامانه جامع در این سامانه بخشی با عنوان پاسخگویی به شبهات و مشاوره قرآنی ایجاد می‌شود تا کاربران با تبادل اطلاعات و استفاده از نظرات یکدیگر گامی در جهت توسعه فعالیت‌های قرآنی بردارند .

در سامانه جامع قرآنی، شبکه آموزش مجازی قرآن کریم هم قرار گرفته است تا افرادی که زمان کافی برای حضور در کلاس‌های قرآنی ندارند بتوانند از این بخش استفاده و هر گونه اطلاعاتی را جست‌وجو کنند . همچنین بخشی برای خرید و فروش آثار قرآنی نیز برای این سایت پیش بینی شده است.

سامانه جامع قرآنی قرار است در گام نخست ظرفیت استفاده برای 10 هزار کاربر را داشته باشد.

پایان سال و سرنوشت نامشخص

در نهایت دهه فجر فرا رسید اما بر خلاف انتظار و وعده های داده شده این معاونت در تاریخ 24 بهمن ماه تنها بانک اطلاعات حافظان آزمونهای سراسری را منتشر کرد که مربوط به 9 دوره اخیر است در صفحه رسمی معاونت قرانی در سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته و با آدرس qia.farhang.gov.ir/fa/hafezan قابل مشاهده است و خبری از سامانه مذکور نیست.

این معاونت در مطلبی با عنوان "بخشی از عملکرد قرآنی دولت تدبیر و امید" که به مناسبت هفته ی دولت در سایت این معاونت منتشر شده اعلام کرد: «با پرهیز از شتابزدگی و تصمیمات خلق الساعه زمینه آرامش و اندیشه و تامل را در جامعه فراهم کرده اند و با بهره مندی از اندیشه صاحبان خرد، بستر سامان کارها بر مبنای تفکر و تدبیر را فراهم کرده اند.»

اکنون با گذر یک ماه از دهه فجر و با وجود تاریخ های اعلام شده هنوز سامانه جامع قرآنی رونمایی نشده است. هرچند بعید به نظر می رسد اما باید دید در معدود روزهای باقی مانده از سال 93 معاونت قرآن وعترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که از قبل بارها و بارها قول داد بود، «در حد انتظار» و در اشل واقعی عملی کند، آیا می تواند به وعده خود را برای راه اندازی سایت جامع جامه عمل بپوشاند یا خیر.