آیا شما هم در لیست اخراجی‌های یارانه هستید | معیار تازه چیست؟

حذف یارانه نقدی همواره یکی از چالش‌های بزرگ اقتصادی و اجتماعی در ایران بوده است. دولت با هدف هدفمند کردن حمایت‌ها و اختصاص منابع به اقشار کم‌درآمد، بار دیگر دستورالعمل جدیدی برای حذف سه دهک بالای درآمدی صادر کرده است. طبق این معیارها، خانوارهایی که سرانه درآمد ماهانه‌شان پس از کسر هزینه اجاره مسکن بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، دیگر مشمول یارانه نقدی نیستند.

«متر» جدید حذف یارانه‌ها

وزارت رفاه اخیراً معیار تازه‌ای برای حذف یارانه‌بگیران معرفی کرده است. پیش‌تر شش شاخص اصلی مبنا بود، اما اکنون درآمد سرانه پس از کسر اجاره مسکن نیز به عنوان شاخص اصلی تعیین شده است.
شاخص‌های قبلی شامل:

1. مجموع درآمد خانوار

2. تراکنش‌های بانکی

3. دارایی‌های ملکی

4. خودروهای لوکس

5. سفرهای خارجی

6. اقامت در خارج از کشور

هدف دولت از این تغییرات

• حذف یارانه حدود ۱۸ میلیون نفر (سه دهک بالای درآمدی) تا پایان سال ۱۴۰۴

• اختصاص منابع آزاد شده برای:

  • تقویت کالابرگ الکترونیک

  • حمایت از خانوارهای فقیر خارج از پوشش نهادهای حمایتی

  • افزایش اعتبار معیشتی دهک‌های پایین

اختلاف معیارها با قانون بودجه

بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۳:

• برای خانوار ۴ نفره، اگر درآمد کل بیش از ۵۲ میلیون تومان در ماه باشد، یارانه حذف می‌شود.

• برای خانوار ۵ نفره، این رقم ۶۰ میلیون تومان تعیین شده است.

اما در سامانه حمایت، معیار جدید ۱۰ میلیون تومان سرانه پس از کسر اجاره مسکن اعلام شده است. این اختلاف باعث ابهام و سردرگمی مردم شده است؛ چراکه معیار قانونی با معیار اجرایی متفاوت است.

معمای «کسر هزینه اجاره»

یکی از ابهامات مهم، چگونگی محاسبه هزینه اجاره مسکن است:

• از سال ۱۴۰۰ تاکنون آمار رسمی اجاره‌بها توسط مرکز آمار منتشر نشده است.

• مشخص نیست مبنای محاسبه اجاره، قراردادهای رسمی ثبت‌شده است یا میانگین منطقه‌ای.

• در شهرهای بزرگ با اجاره‌بهای بالا، این روش می‌تواند منجر به اعتراض خانوارها شود.

اخراجی‌های یارانه نقدی چه کسانی هستند؟

طبق دستورالعمل وزارت رفاه، گروه‌های زیر بیشترین احتمال حذف یارانه را دارند:

• خانوارهایی با سرانه درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان پس از کسر اجاره.

• افرادی با تراکنش‌های بانکی سنگین.

• خانوار دارای املاک متعدد یا خودروهای لوکس.

• کسانی که سفرهای خارجی متعدد یا اقامت خارج از کشور دارند.

ابهامات و چالش‌های موجود

1. اختلاف معیار قانونی و اجرایی (بودجه vs سامانه حمایت).

2. نبود شفافیت در محاسبه اجاره‌بها.

3. چندگانگی نهادی بین سازمان هدفمندی، وزارت رفاه و سازمان برنامه.

4. بی‌اعتمادی عمومی نسبت به سیاست‌های حمایتی.

ثبت اعتراض به قطع یارانه

سرپرستان خانوار می‌توانند با ورود به سامانه حمایت وزارت رفاه به نشانی:
 hemayat.sfara.ir

• وضعیت درآمدی خود را مشاهده کنند.

• اعتراض به حذف یارانه را ثبت نمایند.

• در صورت تأیید مجدد، یارانه برقرار خواهد شد.

نظر کارشناسان

کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که تداوم این روند بدون شفاف‌سازی معیارها، باعث:

• کاهش اعتماد عمومی

• افزایش اعتراضات مردمی

• پیچیده‌تر شدن فرآیند رسیدگی به شکایات
  خواهد شد.

جمع‌بندی

اخراجی‌های یارانه نقدی عمدتاً خانوارهای پردرآمد با درآمد سرانه بالای ۱۰ میلیون تومان هستند. با این حال، اختلاف میان معیارهای قانونی و معیارهای جدید، باعث ابهام جدی در اجرای طرح شده است. دولت باید با شفاف‌سازی و انتشار آمار دقیق، اعتماد عمومی را بازگرداند.

منابع خبری

• روزنامه دنیای اقتصاد

• خبرگزاری فارس

• سامانه حمایت وزارت رفاه