جمهوري اسلامي: اهداف ناتو از جنگ فرسايشي در ليبي

بسم‌الله الرحمن الرحيم ويليام هيگ، وزير خارجه انگليس در جريان ديدار با گروههاي مخالف قذافي در "بنغازي" از احتمال ادامه جنگ داخلي در ليبي تا زمستان آينده خبر داد و خاطرنشان ساخت اگر جنگ تا سال جديد ميلادي هم ادامه يابد، ناتو همچنان به ادامه جنگ مي‌انديشد و از برخورد با قذافي منصرف نخواهد شد. اين اظهارنظر هيگ نشانگر آنست كه غرب در تصميم خود براي سرمايه‌گذاري برروي ادامه جنگ داخلي ليبي و فرسايشي نمودن آن، سماجت به خرج مي‌دهد و مايل است از فرصت‌هاي به دست آمده براي پيشبرد طرحها و برنامه‌هاي استعماري خود سوءاستفاده كند. پيش از اين، درخصوص بهره برداري‌هاي انحرافي ناتو از تحولات ليبي، هشدار داده مي‌شد لكن مقامات غربي در اين زمينه سكوت مي‌كردند و كمتر حاضر به اظهارنظر صريح در مورد نقش آفريني مستقيم در جنگ ليبي مي‌شدند. اين درحاليست كه برخي اعضاي اروپائي ناتو، مخالف دخالت مستقيم نظامي در ليبي هستند و معتقدند نقش آفريني ناتو در خارج از مرزهاي جغرافيائي كشورهاي عضو، با اهداف بنيادي ناتو و فلسفه وجودي آن مغايرت دارد و باعث تنش آفريني عليه ناتو و ايجاد بحران در ساختار آن مي‌شود و ثبات سياسي ناتو را متزلزل خواهد ساخت. البته مقامات آمريكا و انگليس اميدوارند از اين فرصت‌هاي طلائي براي تجزيه ليبي و يا لااقل تضعيف كامل آن بهره‌برداري كنند تا در هر صورت، مسئولان دولت آينده ليبي از موقعيت ضعيف‌تري در قلمرو مسائل نفتي و سياسي در مقياس داخلي، منطقه‌اي و بين‌المللي سخن بگويند و عمل كنند. اين نكته از آن جهت اهميت دارد كه ليبي بزرگترين كشور نفتي در قاره آفريقا محسوب مي‌شود و در عين حال با در اختيار داشتن منابع عظيم نفتي و درآمدهاي نجومي، درحد و اندازه خود، تأثيرگذار بوده است. هيگ در اظهارات خود، ناتو را در قبال تحولات ليبي، ناكام توصيف كرد و اظهار داشت رمز ناكامي ناتو در اينست كه معمر قذافي سرسخت‌تر از آن چيزي بود كه انتظار مي‌رفت و به تمامي طرحها و پيشنهادات براي كناره گيري و واگذاري قدرت پاسخ منفي داد. با اين حال، به نظر مي‌رسد براي استمرار جنگ داخلي ليبي و اعمال فشار مستمر ناتو، دلايل ديگري نيز وجود دارد و آمريكا و انگليس، بيش از ساير كشورهاي عضو ناتو، به ادامه وضع موجود اصرار مي‌ورزند. در واقع همه چيز به "طرحهاي آينده براي ليبي" باز مي‌گردد كه در پرتو جنگ داخلي فرصتي براي پياده كردن نيروهاي ويژه و انجام عمليات نفوذي در ليبي، پديدار شده است. نبايد از نظر دور داشت كه در نخستين روزهاي شروع حوادث ليبي، انگليس به بهانه نجات شهروندان انگليسي در صنايع نفت ليبي، با انجام عمليات كماندوئي، دهها تن از نيروهاي ويژه و جاسوسان انگليسي را به ليبي اعزام نمود ولي حتي پس از پايان عمليات نيز، نيروهاي ويژه را در مقياسي وسيع‌تر در ليبي مستقر ساخت. طي هفته‌هاي اخير بالگردهاي جنگي انگليس، فرانسه و ايتاليا بدون هيچگونه محدوديتي وارد قلمرو هوائي ليبي شده و از نزديك تاسيسات زيربنائي، مراكز نظامي و حتي مناطق مسكوني را هدف حملات سازمان يافته قرار مي‌دهند و بدون نگراني از مقاومت و شليك پدافند هوائي به ناوگان‌هاي مستقر در مديترانه باز مي‌گردند. از جمله طي روزهاي اخير ايستگاههاي راداري، پستهاي فرماندهي و برخي مناطق مسكوني در طرابلس و حومه در معرض حملات موشكي و بمباران‌هاي هوائي ناتو قرار گرفته است. آنچه در اين ميان بيشتر جلب توجه مي‌كند، عدم حضور آلمان و مخالفت صريح دولت آنگلامركل با سياستهاي تهاجمي ناتو است كه از ديدگاه آلمان غيرقابل توجيه و حتي غيرضروري است. مقامات آلماني تصريح مي‌كنند كه موضوع بايد از مجاري ديپلماتيك و از طرق ديگري با اعمال فشار فزاينده عليه قذافي پيگيري شود لكن آمريكا و انگليس و حتي فرانسه به اقدامات نظامي عليه قذافي تمايل دارند. با اينهمه، واشنگتن نگران پيامدهاي ناشي از مخالفت آلمان با عملكرد و يكپارچگي ناتو در قبال بحران ليبي است و باراك اوباما طي روزهاي اخير، اعمال فشار بر آلمان براي پيوستن به اقدامات نظامي عليه قذافي را تشديد كرده است. در همين حال، كه نه تنها آلمان كه حتي جبهه مخالفين قذافي هم نسبت به اهداف واقعي آمريكا و انگليس در ليبي ترديد دارند و نگرانند كه مبادا واشنگتن از وجود آنها سوءاستفاده كند و قيام ليبي را عقيم سازد و در جهت تأمين منافع نامشروع خود، آنرا به انحراف بكشاند. اصرار آمريكا و انگليس براي ادامه جنگ، باعث فرسايشي شدن آن گرويده و به نظر مي‌رسد كه مبارزين را تدريجاً نسبت به كمكهاي مشروط و جهت‌دار ناتو، دچار ترديد نموده است. بطوريكه آنها اكنون احساس مي‌كنند ناتو مايل است "ابتكار عمل" را از آنها بگيرد.