تعاريف متفاوت از همكاري هسته‌ای

روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشي اعلام كرده كه هردو طرف ايران و 5+1 براي انجام زودهنگام مذاكره تمايل نشان داده‌اند كه اين تمايل را مي‌توان نشانه خوبي براي به نتيجه رسيدن اين مذاكرات دانست. نكته قابل‌توجهي كه درمذاكرات ايران و 5+1 وجود دارد فضاي قبل از مذاكره، حين مذاكره و بعد از مذاكره است. ما تاكنون قبل از مذاكره شاهد فضاسازي مناسب هم از طرف ايران و هم از طرف 5+1 بوديم كه اميدواري‌هايي با درجات متفاوت از سوي دو طرف داده مي‌شود كه همواره اين همكاري‌ها با نگرشي مثبت همراه بوده است اما حين مذاكره،‌ اين نگرش مثبت به نگرشي واقع بينانه مبدل شده است واين نگرش واقع بينانه حين مذاكره هم تبديل به واخوردگي بعد از مذاكره شده است. چرايي اين موضوع را بايد در چارچوب روابط ايران،‌5+1 و به‌ويژه ايالات متحده آمريكا جست‌وجو كرد. بين ايران و 5+1 سه لايه پيچيده بحران وجود دارد كه هريك ديگري را تقويت مي‌كند. لايه دروني اين بحران از نظر تعاريف مختلف از واژگان است. اساسا ايران و غرب به‌ويژه آمريكا واژگان را به شكل يكسان به كار مي‌برند ولي فهم اين اظهارات از سوي دوطرف متفاوت است. وقتي ايران عنوان مي‌كند كه حاضر به همكاري است، آمريكا و گروه 5+1 اين همكاري را در چارچوب مصوبات شوراي امنيت تفسير مي‌كنند ولي در واقع وقتي ايران از همكاري صحبت مي‌كنند به‌حق خود براي بهره‌برداري از انرژي هسته‌اي صلح‌آميز و غني‌سازي اورانيوم با درصد قابل قبول 20 درصد تكيه مي‌كند لذا مي‌بينيم هردوتيم مذاكره‌كننده واژه همكاري را به‌كار مي‌برند اما تعريف هركدام از همكاري متفاوت است. لذا بحران دوم ايجاد مي‌شود كه بحران گفتماني است، گفتمان غرب متكي بر قدرت برساخته از شوراي امنيت است و گفتمان ايران به اصالت حق خود براي دريافت انرژي هسته‌اي صلح آميز متكي است و اين دو گفتمان در مقابل هم صف‌آرايي مي‌كنند كه ما در اين چارچوب شاهد موقعيتي هستيم كه مواضع طرفين را در سايه بحران سياسي ايران و آمريكا تقويت مي‌كند. از اين‌رو به‌نظر مي‌رسد كه واژه همكاري در دور جديد نشست ايران و گروه 5+1 مانند گذشته باشد و چندان تفاوتي با آن نداشته باشد زيرا ما در فضايي به‌سر مي‌بريم كه اگر عملياتي كردن تحريم‌هاي بين‌المللي و اجماع‌سازي منطقه‌اي توسط آمريكا در چارچوب تحريم‌هاي فلج‌كننده درمذاكرات آينده، افزايش پيدا كند و ايران از مواضع قبلي خود عقب‌نشيني كند اينگونه برداشت مي‌شود كه ايران در موضع ضعف قرارگرفته و اينجاست كه حين مذاكره و بعد از آن غرب و ايالات متحده آمريكا خود را پيروز مذاكره مي‌دانند و اينگونه استنباط مي‌شود كه تحركات تحريم‌محورانه غرب عليه ايران باعث چنين واكنشي از سمت ايران شده است. تجربه دوره‌هاي قبل نشان داده است كه جمهوري اسلامي ايران از مواضعي كه اصولي مي‌داند وآنها را جزئي از ارزش‌ها و آرمان‌هاي انقلاب اسلامي مي‌داند عدول نمي‌كند و كوتاه نمي‌آيد.