موافقت مجلس با در اولویت قرار گرفتن طرح ملی هوش مصنوعی | موافقان و مخالفان چه گفتند؟

نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب کلیات طرح ملی هوش مصنوعی موافقت کردند و بنا شد این طرح به صورت دو شوری بررسی شود.

به گزارش ایرنا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ صحن مجلس کلیات طرح ملی هوش مصنوعی را با ۱۸۷ رأی موافق، ۳۳ رأی مخالف و یک رأی ممتنع از مجموع ۲۲۱ رأی ماخوذه تصویب کردند.

پس از موافقت مجلس با کلیات طرح ملی هوش مصنوعی، با تصمیم رئیس مجلس شورای اسلامی این طرح، جهت بررسی به صورت دو شوری به کمیسیون صنایع و معادن مجلس ارجاع شد.

در طرح‌های دو شوری طرح پس از تصویب کلیات به کمیسیون بازگردانده می شود و جزییات آن بار دیگر در کمیسیون تخصصی بررسی و تصویب می شود و دوباره به صحن علنی مجلس ارجاع می شود.

کاظم دلخوش نماینده دولت، در مخالفت با این طرح، گفت: این طرح دارای بار مالی است و طبق اصول قانون اساسی، دولت مسئول تدوین چنین برنامه‌هایی است.

وی افزود: لایحه‌ای در این زمینه از سوی وزارت ارتباطات آماده شده و در حال بررسی در کمیسیون‌های دولت است.

این مقام دولتی ضمن تاکید بر لایحه‌محوری، بیان کرد: اجرای طرح بدون نظر دولت می‌تواند با اصول ۵۷، ۶۰ و ۷۴ قانون اساسی مغایرت داشته باشد و احتمال رد آن توسط شورای نگهبان بالاست. دولت تا دو هفته آینده لایحه را به مجلس ارائه می‌کند.

در ادامه زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در تشریح گزارش این کمیسیون در خصوص تدوین طرح ملی هوش مصنوعی، گفت: این طرح با هدف توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی، تقویت زیرساخت‌ها و پاسخ به مطالبات راهبردی مقام معظم رهبری تدوین شده است.

وی افزود: این طرح به‌عنوان طرح اصلی به کمیسیون صنایع مجلس ارجاع شده بود که در چندین جلسه تخصصی با حضور مسئولان دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه مورخ ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ با اصلاح عنوان و متن، به تصویب کمیسیون رسید. اکنون گزارش آن در اجرای ماده ۱۴۳ آیین‌نامه داخلی مجلس، تقدیم صحن علنی می‌شود.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اهمیت و ضرورت ورود جدی به حوزه هوش مصنوعی، اظهار کرد: هوش مصنوعی موضوعی نیست که بگوییم خوب است یا بد. این فناوری یک واقعیت غیرقابل انکار است که باید آن را بپذیریم، ساختار آن را تعریف کنیم، اهداف را مشخص نماییم و خلأها را شناسایی کنیم. مزیت بزرگ جمهوری اسلامی ایران در جهان، سرمایه انسانی آن است و اگر این ظرفیت در مسیر توسعه هوش مصنوعی به‌درستی تعریف و هدایت نشود، قطعاً دچار خسارت خواهیم شد.

سعیدی خاطرنشان کرد: مطابق بند (ج) ماده ۶۵ قانون برنامه هفتم توسعه، بر تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی زیر نظر رئیس‌جمهور، توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی قابل اعتماد، تأمین زیرساخت‌های دانشی، اخلاقی، اجتماعی و حقوقی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه تأکید شده است. این موارد، ستون‌های اصلی این طرح ملی را شکل می‌دهند.

همچنین در ادامه زهرا سعیدی در پاسخ به اظهارات کاظم دلخوش، نماینده دولت، درباره مخالفت با طرح ملی هوش مصنوعی گفت: مجلس بیش از همه به اصل تفکیک قوا پایبند است. ما نمایندگان با شناخت از مسئولیت خود و پس از ساعت‌ها کار کارشناسی و همراهی دستگاه‌های مختلف، این طرح را تدوین کرده‌ایم. اگر در جایی تعلل دولت را ببینیم، مجلس ناچار به ورود خواهد شد.

وی افزود: همان‌گونه که رئیس مجلس از ابتدا بر دشوار بودن این مسیر تأکید داشت، ما به‌جای توقف، پیشنهاد کردیم طرح به کمیسیون تخصصی برود تا نظرات دولت و همه دستگاه‌ها نیز لحاظ شود. امروز وقت آن است که برای موضوع مهمی مانند هوش مصنوعی تصمیم جدی بگیریم. این فناوری می‌تواند به بهبود تصمیم‌گیری‌ها در حوزه‌هایی نظیر ازدواج و مهارت‌های فردی کمک کند.

سعیدی با رد ایراد اصل ۷۵ قانون اساسی، تصریح کرد: طرح در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شده و مغایرت قانونی ندارد. اگر دولت در اجرای برنامه هفتم توسعه تأخیر داشته باشد، مجلس به وظیفه نظارتی خود عمل خواهد کرد.

وی خطاب به نمایندگان خواستار رأی مثبت به طرح شد و تأکید کرد: ما با دولت تقابلی نداریم؛ دولت و مجلس در کنار هم مکمل مردم هستند.

در ادامه کلیپی از سخنان رهبر انقلاب درباره ضرورت هوش مصنوعی پخش شد.

حجت الاسلام جواد نیک بین نماینده مردم بردسکن و کاشمر در مجلس در موافقت با این طرح، گفت: دولت بر اساس قانون برنامه موظف به ارائه لایحه طی ۶ ماه درباره هوش مصنوعی بود اما تاکنون اقدامی صورت نگرفت و مجلس در این مسیر گام برداشته است. ما به یک سازمان عریض و طویل اما دقیق و عمیق برای هوش مصنوعی نیازمندیم.

احمد بیگدلی نماینده مردم خدابنده در مجلس در مخالفت با کلیات طرح ملی هوش مصنوعی گفت: هیچ‌کس نمی‌تواند منکر ضرورت هوش مصنوعی در جهان امروز شود و تردیدی نیست که این فناوری یکی از نیازهای مهم جامعه ماست، اما مخالفت بنده به دلیل ملاحظات قانونی و اجرایی است و طبق اصل ۷۵ قانون اساسی، طرح‌هایی که بار مالی دارند در صورت عدم موافقت دولت قابل بررسی نیستند.

وی یادآور شد: طبق ماده ۱۲ این طرح، سازمان برنامه و بودجه مکلف شده است که مبلغ ۱۰ هزار میلیارد تومان به صندوق ملی توسعه هوش مصنوعی اختصاص دهد و سؤال اینجاست که این مبلغ قرار است از کجا تأمین شود و اگر دولت فردا این بار مالی را نپذیرد، مجلس با اتلاف وقت مواجه خواهد شد.

موافقان و مخالفان طرح ملی هوش مصنوعی چه گفتند؟

نمایندگان مجلس به بیان موافقت و مخالفت خود درباره طرح ملی هوش مصنوعی پرداختند.

به گزارش ایسنا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز مجلس به بیان موافقت و مخالفت خود درباره طرح ملی هوش مصنوعی پرداختند.

احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در مخالفت با طرح ملی هوش مصنوعی گفت: گرچه تاسیس سازمان هوش مصنوعی واجب است اما این اتفاق خلاف اصل ۷۵ قانون اساسی است. نمی‌توانیم دولت را اجبار کنیم که ده هزار میلیارد تومان برای تاسیس سازمان هوش مصنوعی کنار بگذارد. باید از دولت بخواهیم تا لایحه‌ای در این باره به مجلس ارائه کند.

در ادامه سید مرتضی محمودی، عضو کمیسیون امور داخلی و شوارها در موافقت با طرح ملی هوش مصنوعی اظهار کرد:برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس تا ۵۰ هزار میلیارد تومان برای موضوع هوش مصنوعی هزینه کرده‌اند. نباید از مسابقه جهانی هوش مصنوعی عقب بمانیم. در حوزه نیروی انسانی در موضوع هوش مصنوعی رتبه دوم را در کشورهای منطقه داریم که این یک ظرفیت است‌. متاسفانه سرمایه‌گذاری ما در این حوزه کم شده است.

سپس علی بابایی کارنامی، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس در مخالفت با طرح مذکور یادآور شد: موضوع هوش مصنوعی را باید با استفاده از لایحه دولت پیش می‌بردیم. شورای عالی فضای مجازی نیز موضوع هوش مصنوعی را پیگیری می‌کند.  بنابراین باید منتظر لایحه دولت باشیم.

جواد نیک بین، نماینده مردم کاشمر در موافقت با طرح ملی هوش مصنوعی عنوان کرد: دولت مکلف بوده است پیش تر لایحه‌ای درباره هوش مصنوعی به مجلس ارائه کند. اما این کار را انجام نداد و مجلس این موضوع را پیگیری می‌کند.  مغایرت طرح مجلس درباره هوش مصنوعی با اصل ۷۵ قانون اساسی قابل حل است. خواسته همه دانشمندان ایرانی تصویب طرح ملی هوش مصنوعی در کشور است.

مهرداد لاهوتی، نماینده مردم لنگرود در مخالفت با این طرح یادآور شد: چرا اجازه نمی‌دهیم خود دولت موضوع هوش مصنوعی را دنبال کند و لایحه آن را به مجلس بفرستد؟ نباید ساختار جدیدی برای دولت ایجاد کنیم و دولت را بزرگ کنیم. بگذاریم دولت تشخیص دهد که سازمان هوش مصنوعی چه مقدار بودجه می‌خواهد.

سیدجواد حسینی‌کیا، نائب رئیس کمیسیون صنایع و معادن در موافقت با طرح ملی هوش مصنوعی یادآور شد:هوش مصنوعی ظرفیت‌های بزرگی را در راستای تقویت نظام مالی کشور در اختیار ما قرار می‌دهد. این موضوع مصوبه شورای عالی فرهنگی نیز است. این طرح شامل اصل ۷۵ قانون اساسی نمی‌شود. در برنامه هفتم تکلیف شده بود که دولت در عرض شش ماه لایحه هوش مصنوعی را به مجلس بیاورد. چرا این کار انجام نشده است؟

در ادامه سید کاظم دلخوش، نماینده دولت در مجلس شورای اسلامی مخالفت دولت را با طرح ملی هوش مصنوعی اعلام کرد.