مأموریت اصلی رسانه‌های غربی در مذاکرات هسته‌ای

اکثر روایتگری‌های خاص رسانه‌هایی مانند رویترز و اکسیوس درست در بزنگاه‌های حساس و سرنوشت‌ساز مذاکرات صورت می‌گیرد. هدف از این روایتگری‌ها، تنظیم فرامتن مذاکرات در مسیر اهداف متنی و محتوایی آن‌هاست.

طی هفته‌های اخیر شاهد بیش فعالی و روایتگری‌های مستمر رسانه‌هایی مانند رویترز و اکسیوس از مذاکرات هسته‌ای مسقط هستیم. این روایتگری‌ها، مورد توجه بسیاری از مخاطبان عام و خاص مذاکرات قرار گرفته و حتی تبدیل به مبنا و ملاکی برای قضاوت درخصوص ماهیت و روند آن می‌شود.

سوال اصلی اینجاست که رسانه‌های غربی دقیقا در منظومه مذاکرات هسته‌ای چه نقشی ایفا می‌کنند؟ آیا آن‌ها در این معادله صرفاً روایتگر هستند یا در کسوت یک کاتالیزور یا عامل تسریع‌کننده در مسیر اهداف ترسیم شده از سوی سیاستمداران‌شان عمل می‌کنند؟

در پاسخ‌دهی به این سوال لازم است دو نکته اساسی مدنظر قرار گیرد: نخست اینکه بر خلاف پیش‌فرض‌های نادرستی که در اذهان و بر اساس روایتگری نادرست غرب از جایگاه رسانه‌ها در آمریکا و اروپا شکل گرفته، مطبوعات و خبرگزاری‌های غربی اساساً ماهیت مستقل نداشته و هر یک از آن‌ها، ارگان رسانه‌ای یک جریان پنهان یا آشکار قدرت محسوب می‌شوند.

با ابطال این پیش‌فرض، متوجه کارویژه اصلی رسانه‌های غربی در عرصه مذاکرات هسته‌ای خواهیم شد. این کارویژه، نه بر مبنای روایتگری بلکه بر مبنای جهت‌دهی به صحنه مذاکرات و ایجاد ذهنیت‌ها یا مطالبات هدفمند در ذهن مخاطبان صورت می‌گیرد. نقش خاص لابی‌های قدرت از جمله دولت‌ها، نهادهای غیردولتی ثروتمند و قدرتمند و جریان‌های امنیتی-سیاسی در غرب و رژیم صهیونیستی در شکل‌گیری و استمرار چنین معادله‌ای غیرقابل انکار است.

نکته دوم، معطوف به تنظیم عوامل فرامتنی توسط رسانه‌های غربی است. اکثر روایتگری‌های خاص رسانه‌هایی مانند رویترز و اکسیوس درست در بزنگاه‌های حساس و سرنوشت‌ساز مذاکرات صورت می‌گیرد. هدف از این روایتگری‌ها، تنظیم فرامتن مذاکرات در مسیر اهداف متنی و محتوایی آن‌هاست.

به عبارت بهتر، بسیاری از پیام‌هایی که دیپلمات‌ها یا سیاستمداران در راستای تحمیل الگوواره‌های خاص خود بر صحنه مذاکرات قصد مخابره آن را دارند، از طریق رسانه‌های غربی به دولت و ملت ایران ارسال می‌شود. این بازی تکراری و نخ‌نما در جریان برگزاری سلسله مذاکرات هسته‌ای منتهی به توافق برجام نیز قابل مشاهده بود؛ جایی که رسانه‌های غربی در مواقع ضروری به‌جای دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی سخن می‌گفتند!

در برهه حساس و سرنوشت‌ساز کنونی باید مراقب این بازی فرامتنی و هدفمند رسانه‌ای از سوی بازیگران غربی بود. در این‌صورت، قطعاً نسبت به آنچه تحت عنوان "گزارش منابع موثق" یا "ادعای منابع آگاه" در رسانه‌هایی جهت‌دار در آمریکا و اروپا منتشر می‌شود، نگاه عمیق‌تری خواهیم داشت./تسنیم