چرا ابرها در تهران بارور نمی‌شوند؟

جام جم آنلاين: با پديد آمدن كم‌بارشي و خشكسالي و اخيرا آلودگي هواي كلان‌شهرها، استفاده از دانش و تكنولوژي باروري ابرها يك ضرورت به نظر مي‌رسد. اين فناوري طي 60 سال اخير در بسياري از كشورهاي دنيا مورد بهره‌برداري واقع شده است. باروري ابرها دانش پيشرفته‌اي است كه با دو روش روي ابر گرم و ابر سرد انجام مي‌شود. باروري ابر گرم بيشتر در مناطق گرم شرجي با درجه حرارت بالاتر از صفر درجه صورت مي‌گيرد كه در كشور ما كمتر رخ مي‌دهد اما در باروري ابر سرد كه روش معمول در ايران است در صورتي كه درجه حرارت هوا زير صفر درجه باشد در زمستان و پاييز يا در ابتداي فصل بارش اين كار صورت مي‌گيرد. باروري ابرها با ايجاد هسته‌هاي يخ‌ساز در داخل ابرها صورت مي‌گيرد. در اين سيستم يديد نقره به شكل شليك از طريق هواپيماهاي ويژه در داخل ابرها منتشر مي‌شود و هسته‌هاي يخ‌ساز فعال مي‌شوند و اين امر باعث ايجاد كريستال‌هاي بزرگ مي‌شود كه به زمين سقوط مي‌كنند. چنانچه درجه حرارت در زمين زير صفر درجه باشد اين سقوط به صورت دانه‌هاي برف است و در صورتي كه درجه حرارت بالاي صفر باشد به صورت بارش باران عمل مي‌كند. در اين روش باران بين 10 تا 15 درصد افزايش پيدا مي‌كند، نكته قابل ذكر در اين روش ضرورت برخورداري از شرايط مناسب ابرها براي اجراي عمليات است البته در صورتي كه ابر مناسب در جو باشد. اجراي عمليات پرواز باروري ابرها در برخي شهرها با سهولت بيشتري انجام مي‌شود از همين رو طي دو ماه اخير در شهرهاي اردبيل، زنجان، كرمان، يزد و شيراز اين عمليات اجرا شده است اما در شهرهايي مانند تهران به دليل انجام پروازهاي مكرر در 2 فرودگاه بين‌المللي مهرآباد و امام خميني پرواز هواپيماهاي باروري ابرها، در سيستم پروازي اختلال ايجاد مي‌كند زيرا اين نوع پرواز مسير مشخصي ندارد و هر جا ابر باشد به دنبال آن حركت مي‌كند لذا اين روش پرواز مستلزم هماهنگي‌هاي زيادي است كه در عمليات 26 آذر در تهران به خوبي اجرا شد. از ديد كارشناسي انجام چنين روش‌هايي در كوهستان مناسب است زيرا بارش ابرهاي متراكم بارور شده به صورت برف خواهد بود و منفعت اجراي اين روش بيش از هزينه آن است و تنها ممكن است كمي به دليل وجود «يديد نقره» اثر زيست‌محيطي داشته باشد. استفاده از روش بارورسازي ابرها براي ايجاد بارش به منظور جلوگيري از خسارات ناشي از خشكسالي امري معمول در دنياست و ما نيز مي‌توانيم در صورت وجود ابر براي از بين بردن آلودگي هوا صرفنظر از هزينه‌هاي آن، از روش بارورسازي ابرها استفاده كنيم. محمدمهدي جواديان‌زاده رئيس مركز ملي باروري ابرها