یارانه ۷ میلیونی برای هر ایرانی؟ | جزئیات سناریوی بنزین ۷۰ هزار تومانی

قیمت بنزین ۲۰ هزار تومان می‌شود؟ دو چهره سیاسی طرح‌های متفاوتی ارائه کرده‌اند؛ از افزایش پلکانی علی عسگری تا مدل جنجالی باهنر با بنزین ۷۰ هزار تومانی

افزایش قیمت بنزین همیشه یکی از حساس‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی در ایران بوده است. هرگونه تغییر در نرخ این حامل انرژی به‌طور مستقیم بر معیشت مردم، تورم، هزینه حمل‌ونقل و حتی بازار کالاهای اساسی اثر می‌گذارد. اخیراً اظهارات دو چهره سیاسی مطرح یعنی علی عسگری و محمدرضا باهنر درباره سناریوهای افزایش قیمت بنزین، دوباره بحث اصلاح قیمت سوخت را به صدر اخبار آورده است.

وضعیت فعلی قیمت بنزین در ایران

در حال حاضر نرخ بنزین به شکل زیر است:

• بنزین سهمیه‌ای: ۱۵۰۰ تومان به ازای هر لیتر

• بنزین آزاد: ۳۰۰۰ تومان به ازای هر لیتر

این اعداد، فاصله زیادی با قیمت جهانی دارند. به همین دلیل برخی کارشناسان معتقدند ادامه این وضعیت باعث افزایش قاچاق سوخت، فشار بر بودجه دولت و ناترازی شدید انرژی شده است.

سناریوی اول | طرح علی عسگری برای افزایش پلکانی

علی عسگری، طراح قانون هدفمندی یارانه‌ها، معتقد است:

• اگر برنامه سال ۱۳۸۹ به‌طور کامل اجرا می‌شد، امروز قیمت واقعی بنزین باید به ۲۰ هزار تومان می‌رسید.

• او پیشنهاد می‌کند افزایش پلکانی سالانه با نرخ حدود ۲۰ درصد اجرا شود.

• همزمان، نظام پرداخت یارانه‌ها به سمت تأمین اجتماعی هدفمند حرکت کند.

• دستگاه‌های مختلف حمایتی (کمیته امداد، بهزیستی، هدفمندی) تجمیع شوند تا پرداخت‌ها دقیق‌تر باشد.

 به بیان دیگر، او طرفدار آزادسازی تدریجی قیمت‌ها همراه با حمایت هدفمند از خانوارهای نیازمند است.

سناریوی دوم | مدل محمدرضا باهنر و بنزین ۷۰ هزار تومانی

محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدل متفاوتی ارائه کرده است:

• قیمت واقعی بنزین باید ۷۰ هزار تومان در هر لیتر باشد.

• یک‌سوم درآمد نفتی (۲۰۰ میلیارد دلار) میان مردم توزیع شود.

• سهم هر ایرانی سالانه حدود ۱۰۰۰ دلار خواهد بود.

• برای یک خانواده ۵ نفره، این مبلغ به ۵ هزار دلار معادل ۷۰ میلیون تومان در سال می‌رسد.

• هر فرد ماهانه حدود ۶ تا ۷ میلیون تومان یارانه نقدی دریافت خواهد کرد.

باهنر تأکید دارد این مدل می‌تواند تورم را در کوتاه‌مدت مهار کند، مشابه برنامه‌های خاویر میلی، رئیس‌جمهور آرژانتین.

دیدگاه دولت و وزیر نفت

با وجود این طرح‌ها، وزارت نفت اعلام کرده فعلاً تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین اتخاذ نشده است. با این حال، ناترازی تولید و مصرف و افزایش واردات سوخت، دولت را ناچار کرده به دنبال راهکارهای جدید باشد.

مقایسه دو سناریو جنجالی

تجربه‌های مشابه در جهان

• در آرژانتین، دولت با آزادسازی قیمت انرژی و پرداخت یارانه نقدی تلاش کرده تورم افسارگسیخته را کنترل کند.

• در هند و اندونزی، افزایش قیمت سوخت با اعتراضات مردمی همراه بوده و دولت‌ها مجبور شدند یارانه نقدی یا کالایی را جایگزین کنند.

آینده بنزین در ایران؛ احتمال چه سناریویی بیشتر است؟

کارشناسان معتقدند:

• اجرای مدل باهنر (بنزین ۷۰ هزار تومانی) فعلاً بعید است زیرا شوک اقتصادی و اجتماعی بزرگی ایجاد می‌کند.

• سناریوی محتمل‌تر، همان مدل افزایش پلکانی و تدریجی است که دولت در سال‌های آینده ممکن است به آن تن دهد.

• تا این لحظه هیچ تصمیم رسمی برای تغییر قیمت‌ها گرفته نشده و نرخ‌ها همچنان ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان است.

منابع خبری

• اقتصادآنلاین – سرویس نفت و انرژی

• اظهارات علی عسگری درباره هدفمندی یارانه‌ها

• سخنان محمدرضا باهنر درباره آزادسازی قیمت بنزین

• اعلام رسمی وزارت نفت