محمدزاده:تعطیل شدن نشریه ظلم در حق مردم است

ماهنامه مدیریت ارتباطات در شماره 13 خود که از روز گذشته بر روی کیوسک‌های مطبوعاتی قرار گرفته است، گفت‌وگویی مشروح با محمد جعفر محمدزاده، معاون اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام داده است. وی در این مصاحبه از وضعیت آزادی بیان در رسانه‌ها، آموزش و بیمه خبرنگاران، بحران کپی مطالب و کمبود تولید مطلب جدید در رسانه‌ها، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و سیاسی‌کاری آنها، شرط حمایت از انجمن‌های مطبوعاتی، سیاست‌های این معاونت برای کاهش صف‌های صدور مجوز انتشار مطبوعات، بین‌المللی شدن رسانه‌ها و حضور خبرنگار مستقر آنها در خارج از کشور، شناسنامه‌دار شدن سایت‌ها، یارانه پرداختی به مطبوعات و... سخن گفته است. محمدزاده در این گفت‌وگو در مورد وضعیت کمی نشریات در ایران گفت: تعداد نشريات قابل قبولي در كشور منتشر می‌شود؛ چيزي در حدود 3000 نشريه به‌صورت روزنامه، هفته‌نامه، دوهفته‌نامه، ماهنامه، فصلنامه و سالنامه. به لحاظ کمی، نشریات در ایران در وضعیت مطلوبی هستند. با احتساب روزنامه‌هاي استاني بیش از 100 روزنامه در كشور منتشر مي‌شود. از اين تعداد 70 الي 80 روزنامه در تهران و مابقی در استان‌ها منتشر مي‌شود. وی در مورد میزان تیراژ مطبوعات نیز گفت: تيراژ تابعي از كيفيت مطبوعات است. در ايران از جهت تيراژ مشكل داريم. اگر متوسط تيراژ روزنامه‌ها را در حال حاضر 2 ميليون نسخه در نظر بگيريم، اين تعداد براي يك كشور 70 ميليوني مناسب نيست اما پايين بودن ميزان تيراژ دلايل متعددي دارد كه جاي بحث دارد. البته این را هم تأکید کنم در بسیاری از کشورهای منطقه اگر مقایسه کنیم، می‌بینیم 3000 عنوان نشریه وجود ندارد. او با بیان اینکه معتقدم توازنی بین رسانه‌های کشور به لحاظ مشی سیاسی وجود ندارد، اظهار داشت: تعداد روزنامه‌های مخالف دولت بیشتر است و دولت با وجود امكاناتی كه دارد، در فقر رسانه‌ای به سر می‌برد. معاون اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه اعتماد مردم نسبت به مطبوعات کاهش یافته است، گفت: باید اعتماد از دست رفته را بازسازي كنيم و اين كار به عهده خود ما مطبوعاتي‌هاست. وی در پاسخ به این سؤال که آیا خودسانسوری روزنامه‌نگاران و تذکرات پی‌درپی به مطبوعات در شکل‌گیری این فضا مؤثر بوده است، یا خیر؟ اظهار داشت: ما اصلاً براي چه تذكر مي‌دهیم؟ تذكر بايد به اصلاح ختم شود. اصلاً فلسفه تذكر برای اصلاح و ارتقاء كيفيت است. من با اين مخالفم كه نويسنده دستش بلرزد كه بنويسد و نكند فردا تذكر بگيرد و تلاش كرده‌ایم اين فضا را از بين ببريم. محمدزاده به بحران تولید مطلب در مطبوعات اشاره کرد و گفت: متأسفانه ما در مطبوعات‌ کمتر توليد داريم. مي‌خواهم به بحران copy- paste اشاره كنم. ما توليدکننده نيستيم، توليد محتوا کم داریم که دلايل مختلفي دارد. ما عموماً مصرف‌كننده‌ايم. در روز معارفه‌ام در بحث خبرگزاري‌ها گفتم که خبرگزاري فلسفه‌اش اين نيست كه يك خبر را بازتوليد كند. خبرگزاري بايد دنبال توليد خبر برود و در صحنه وقوع خبر حاضر باشد. خبرگزاری‌های ما عموماً خبري را دریافت کرده و شاخ و برگي به آن می‌دهند و روی خط می‌گذارند. ما اين مشكل را در مطبوعات هم داریم و با مشكل خبرنگار نشسته مواجه هستيم. او با بیان اینکه «من معاون مطبوعاتي وزير هستم اما خودم را نماينده مطبوعات در دولت مي‌دانم تا نماينده دولت در مطبوعات»، تصریح کرد: بارها گفته‌ام من اينجا نماينده خبرنگاران و روزنامه‌نگاران هستم. شايد تاکنون روش‌ها غلط بوده است. من روي نيت‌ها هيچ بحثي ندارم. ممكن است روش‌ها مطلوب اهالي رسانه نبوده است و آن چيزي هم كه به بنده كمك مي‌كند اين است كه من از جنس اهالي همين كار هستم، يعني خودم يك رسانه‌اي هستم. در نشريات كوچك و بزرگ كار كرده‌ام. در مناصب سياسي و مسؤوليت‌هايي كه داشتم هم کارم در همين زمینه بوده است. من با جنس كار آشنا هستم و جرأت و جسارت اين را دارم كه اظهار نظر كنم و چون اظهارنظر مي‌كنم، مخاطب من كه مطبوعاتي‌ها هستند متوجه مي‌شوند اين حرف از جنس آنهاست. محمدزاده در مورد توقیف نشریات نیز گفت: هيچ‌كس از توقيف خوشش نمي‌آید و چون امر ناخوشايندي است، بايد تلاش كنيم اين امر اتفاق نيافتد. من روزنامه‌نگار بايد حواسم باشد تهمت نزنم، افترا نبندم و دروغ ننويسم. مديرمسؤول بايد تلاش كند فضاي اخلاقي بر رسانه‌اش حاكم باشد. مسؤولي كه از او انتقاد مي‌شود بايد سعة صدر داشته باشد و خيلي زود برافروخته نشود. وقتي انتقادي مطرح مي‌شود، فكر نكنيم انتقاد، مخالفت يا دشمني است. اگر انتقاد را از يك نشريه بگيريم ديگر چيزي از آن نمي‌ماند. انتقاد جان يك نشريه است. روح يك نشريه، انتقاد است اما انتقاد همراه با انصاف. بنابراين آن کسی که مورد نقد منصفانه قرار می‌گیرد باید سعة صدر و قدرت تحمل خود را بيشتر كند و آن کسی كه نظارت مي‌كند با چشم باز بر مبناي موازين قانوني نظارت کرده و تحت فشار نباشد؛ براساس آگاهي از فضاي مطبوعات و شناخت از جامعه رسانه‌اي نظارت کند. رعایت این موارد باعث مي‌شود فضاي سالمي داشته باشيم. اگر يك نشريه تعطيل شود، اولين آسيب براي مردم است، زیرا ما مردم را از يك فضاي اطلاع‌رساني محروم كرده‌ايم. بنابراين در حق مردم ظلم می‌شود. حالا اين ظلم را چه كسي نبايد بكند؟ همه، همه دست‌اندركاران، يعني از وزارت ارشاد و هيأت نظارت گرفته تا مديرمسؤول و نويسنده نبايد در حق مردم ظلم كنيم. وی در واکنش به این سؤال که گفته می‌شود 450 نفر از روزنامه‌نگاران کشور را ترک کرده‌اند، اظهار داشت: من آماري ندارم. نمی‌دانم این آمار تا چه حد صحت دارد، چون در داخل كشور تعريف درستي از روزنامه‌نگار و خبرنگار نداریم. بعضی‌ها كسي را كه يك وبلاگ شخصي داشته و مطالبی را منتشر می‌کرده، روزنامه‌نگار می‌دانند. نمي‌توانم بگویم اين آمار صحيح است يا خير. البته در اینكه اين آمارها با نگاه مخالف منتشر می‌شود، شك ندارم. این کار را می‌کنند تا به عنوان يك اهرم فشار عليه كشور استفاده كنند. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه اگر روزنامه‌نگاری بخواهد برگردد، چگونه می‌تواند؟، گفت: در كشور تصميم‌گيرنده اين مسأله وزارت ارشاد نيست ولي در آن بخش كه مربوط به اختيارات ماست، حتماً كمك مي‌كنيم. در عین حال مي‌دانيد که دستگاه‌هاي امنيتي و سياسي كشور ممكن است نظراتي داشته باشند ولي حتماً ما كمك مي‌كنيم. اين نگاه در كشور حاكم است که نبايد بچه‌هاي ما ازكشور خارج شوند. ما بايد تلاش كنيم كسي ازكشور خارج نشود. اگر كسي از ايران براي افزايش معلومات و براي تحصيل خارج شد كه نتيجه آن به داخل كشور برگردد؛ من به اين معتقد هستم، در غیر اینصورت، بخش اندكي از موضوع به حوزه وزارت ارشاد برمي‌گردد اما من یقین دارم كه دستگاه‌هاي امنيتي هم كمك خواهند كرد اشخاص برگردند، كما اينكه اعلام هم شده است هر ايراني در هر جا كه هست براي ورودش به داخل كشور هيچ مشكلي نبايد باشد به شرط اينكه جرم خاصی نداشته باشد. شماره سیزدهم ماهنامه مدیریت ارتباطات را می‌توانید به قیمت 3000 تومان از کیوسک‌های مطبوعاتی تهیه فرمایید. برای اشتراک و آگاهی از آخرین مطالب منتشر شده در ماهنامه می‌توانید به وب‌سایت www.cmmagazine.ir مراجعه کنید.