پشت نیمکت با بچه‌های عزیز همسایه
از نظر استراتژی، ایران در منطقه‌ای قرار دارد که بسیاری از اتباع خارجی به خاطر شرایط نامساعد زندگی، جنگ و کار به کشور مهاجرت می‌کنند. مهاجرت همسایگان به کشور، شرایط زیادی را می‌طلبد. یکی از آنها ایجاد شرایط مناسب برای تحصیل مهاجران است. اتفاقی که با فرمایش مقام معظم رهبری چند سالی است مرتفع شده است و ایران را به صدر جدول کشور‌های حمایتی از اتباع خارجی برده است.
روزنامه صبح نو: از نظر استراتژی، ایران در منطقه‌ای قرار دارد که بسیاری از اتباع خارجی به خاطر شرایط نامساعد زندگی، جنگ و کار به کشور مهاجرت می‌کنند. مهاجرت همسایگان به کشور، شرایط زیادی را می‌طلبد. یکی از آنها ایجاد شرایط مناسب برای تحصیل مهاجران است. اتفاقی که با فرمایش مقام معظم رهبری چند سالی است مرتفع شده است و ایران را به صدر جدول کشور‌های حمایتی از اتباع خارجی برده است.
تا همین چند سال پیش شرایط ثبت‌نام در مدارس ایرانی برای اتباع خارجی که تعداد زیادی از آنها افغانستانی هستند، راحت نبود. بسیاری از اتباع خارجی از تحصیل محروم می‌مانند یا باید در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کردند. دستور رهبری، اما همه‌چیز را تغییر داد. رهبر معظم انقلاب دو سال پیش دستور دادند که همه کودکان افغانستانی، چه آنها که دارای شرایط قانونی حضور در ایران هستند و چه آنها که مدارک قانونی حضور در ایران را ندارند باید در مدارس دولتی ثبت‌نام شوند، این یک تصمیم بزرگ و تاریخی است. بعد از دستور رهبری شرایط برای حضور و تحصیل تغییر کرد. حال که دو سال از آن دستور می‌گذرد، خانم «رضوان حکیم‌زاده» معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش درباره آمار اتباع افغانستانی که در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند در گفتگو با «ایسنا» گفته است: «با بیان اینکه با دستور مقام معظم رهبری روند ثبت‌نام و حضور اتباع افغانستانی در مدارس ما باقوت بیشتری دنبال شده است، در حال حاضر بیشتر از ۵۵۰ هزار دانش‌آموز اتباع در کنار دانش‌آموزان ایرانی در حال تحصیل‌اند. از این تعداد ۳۲۰ هزار نفرشان در مقطع ابتدایی هستند.» او با اشاره به آخرین روند جذب بازماندگان از تحصیل و آموزش اتباع خارجی در ایران اظهار کرد: «با پیگیری دولت در سال گذشته، وزارت آموزش‌وپرورش یک کار مشترک با وزارت کشور انجام داد و بر اساس آن فرصتی برای کودکان فاقد مدارک هویتی که امکان ثبت‌نام نداشتند فراهم شد تا در مدارس ثبت‌نام کنند.» معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش تأکید کرده است که آموزش حق همه کودکان است: «ما تلاش خود را برای فراهم شدن تحصیل کودکان اتباع حتی آن دسته که مدارک هویتی ندارند به کار گرفته‌ایم و امیدواریم روزی دانش‌آموزان افغانستانی احساس تفاوتی با دانش‌آموزان ایرانی نداشته باشند.»
جنبه حیاتی داشت آقای «میرحمایت میرزاده»، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به درخواست مقام معظم انقلاب در خصوص ادامه تحصیل اتباع خارجی می‌گوید: «طبیعتاً با تبلیغ‌های منفی که از طرف دیگر کشور‌ها در رابطه با ایران وجود دارد، این فرمایش آقا در این مقطع زمانی شرایط خاصی بود که نشان داد جمهوری اسلامی ایران علاوه بر این که خود در کار‌های بزرگی در زمینه آموزش انجام داده است، به دانش‌آموزان خارجی که به هر دلیل به کشور ما پناهنده شده‌اند و همسایه هستند و در کشور ما زندگی می‌کنند به فکر آنها هم است. این نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند به حقوق شهروندی زنان، مردان و فرزندان اتباع خارجی هم بی‌تفاوت نیست و آینده آموزشی‌شان هم برای ما مهم است؛ بنابراین در این مقطع زمانی این فرمایش مقام معظم رهبری جنبه حیاتی داشت.» میرزاده البته تأکید می‌کند: «اتباع خارجی قبلاً هم در کشور ما در مدارس تحصیل می‌کردند. این‌طوری نبود که منبع از آموزش شده باشند، مخصوصاً اتباعی که بیشترشان برای کشور افغانستان است، جذب‌شده بودند، اما یکی دو مورد در برخی از استان‌ها پیش‌آمده بود که تأکید مقام معظم رهبری، باعث شد که مسوولین آموزش‌وپرورش دوچندان همت بگمارند و اتباعی که در داخل کشور ما زندگی می‌کنند محروم از تحصیل نباشند و تحت پوشش قرار بگیرند.» او با اشاره به شرایطی که ایران برای امر آموزش در کشور‌های دیگر مهیا کرده است، عنوان می‌کند: «حتی شده است که بعضی از دانش‌آموزانی که در خارج از مرز‌های کشور ما هستند، ما به آنها برای تحصیل کمک می‌کنیم. در اولین سالی که افغانستان برای مشکلات طالبان به وجود آمد و بعد از استقلال در همان زمان هم ما کتاب‌های آنها را چاپ کردیم. ما هم در داخل کشور خودشان و هم داخل کشور خودمان این آمادگی را داشتیم که برای امر آموزش آنها اقدام کنیم. با فرمایش رهبری هم این سعی دوچندان شده است تا بچه‌هایی که محروم از تحصیل هستند به جرم اینکه برای کشور دیگری هستند، از تحصیل نمانند.»
بالای ۱۰۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌کنیم دکتر غلامرضا کریمی، قائم‌مقام وزیر آموزش‌وپرورش در حوزه بین‌الملل و رییس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور، در گفتگو با «صبح نو» درباره آماری که حکیم‌زاده دانش‌آموزان اتباع خارجی تحت آموزش داده است، ایراداتی می‌گیرد. او تعداد دانش‌آموزان اتباع خارجی که در ایران در حال آموزش هستند را این تعداد می‌داند: «در حال حاضر ۴۶۳ هزار دانش‌آموز اتباع خارجی در مدارس کشور داریم. از این تعداد ۴۳۳ هزار نفر اتباع افغانستانی هستند که از این تعداد ۱۰۶ هزار نفر از اتباع افغانستانی هستند که فاقد مدارک هویتی هستند.» رییس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور درباره میزان پراکندگی آماری اتباع افغانستانی در مقاطع مختلف کشور نیز می‌گوید: «بیش از ۷۲ درصد دانش‌آموزان افغانستانی در دوره ابتدایی قرار دارند. ۱۵ درصد آن در دوره متوسطه اول هستند و ۹ درصد در دوره متوسطه دوم تحصیل می‌کنند. تقریباً همه استان‌های کشور با یک شدت و ضعفی درگیر دانش‌آموز مهاجر افغانی هستند، اما بیشترین دانش‌آموزان مهاجر افغانستانی، برای شهرستان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان و تهران است. سالانه ۱۰ تا ۱۵ درصد به دانش‌آموزان اتباع افغانستانی اضافه می‌شود.» این‌ها البته تنها شرایطی نیست که ایران برای تحصیل اتباع خارجی ایجاد کرده است: «علاوه بر این ما ۴۸ مدرسه با مجوز وزارت آموزش‌وپرورش داریم که درواقع ۱۱ مدرسه با نظام آموزشی افغانستانی است. این تعداد مدرسه علاوه بر آن آماری است که ما به‌عنوان دانش‌آموزان تحت حمایت عنوان می‌کنیم.» او تأکید می‌کند: «پیرو فرمایش مقام معظم رهبری در سال ۹۴ تمامی دانش‌آموزان افغانستانی که مجوز دارند و آن‌هایی که مجوز ندارند و در ایران زندگی می‌کنند، در کنار دانش‌آموزان ایرانی پذیریش می‌شوند؛ یعنی هر دانش‌آموز اتباع خارجی که به مدرسه مراجعه کند، ثبت‌نام می‌شود و هیچ محدودیتی برای آنها وجود ندارد.» او تأکید می‌کند: «اگر دانش‌آموزی به مدرسه مراجعه نکند ما سازوکاری برای جذب او نداریم. صد‌ها هزار نفر اتباع غیرمجاز اتباع افغانستانی در ایران هستند و طبیعتاً فرزندانشان هم هستند و خودشان باید برای تحصیل مراجعه کنند.» کریمی از مشکلات بزرگی که در زمینه آموزش اتباع خارجی در ایران وجود دارد، می‌گوید: «اگر متوسط سرانه دانش‌آموزی به‌طور متوسط دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان باشد، ما با توجه به این تعداد دانش‌آموز افغانستانی بالای هزار میلیارد تومان باید برای آنها هزینه کنیم. این هزینه سنگینی برای وزارت آموزش‌وپرورش است. انتظار ما این است که نهاد‌های بین‌المللی کمک بیشتری برای آموزش آنها انجام دهند.» قائم‌مقام وزیر آموزش‌وپرورش در حوزه بین‌الملل البته تأکید می‌کند: «کمیساری‌های عالی پناهندگان ملل متحد و برخی از ان‌جی‌او‌های بین‌المللی کمک‌های محدودی را در جهت ساخت مدارس، خرید تجهیزات و برخی حمایت‌های آموزشی انجام می‌دهند کمتر از سه درصد هزینه‌ای است که ما برای هر دانش‌آموز افغانستانی هزینه می‌کنیم. طبق عرف بین‌المللی آنها باید از ما حمایت کنند. حداقل باید نیمی از هزینه‌ها را تأمین کنند؛ اما از آنجایی که ایران در صدر نوع‌دوست و جزو کشور‌های حمایت‌کننده پناهندگان است، بیشترین هزینه‌ها را انجام می‌دهد و مجامع بین‌المللی حمایت از ایران را وظیفه خود نمی‌داند و انتظار داریم که حداقل در جهت وسایل لوازم‌التحریر و وسایل شخصی دانش‌آموزانی که وارد مدرسه می‌شوند تأمین کنند. ما دچار چالش‌های جدی شده‌ایم.» شرایطی که برای اتباع افغانستانی با دستور رهبری ایجاد شد، شور و شوقی را در دل افغانستانی‌های مقیم ایران ایجاد کرد. همین شکرگزاری بهانه‌ای برای تشکیل گروه سرود میثاق مهاجرین در سمنان شد، گروه سرودی که برای همین دستور، ویژه از مقام معظم رهبری هم تشکر کردند. در شماره ۴۲۱ روزنامه «صبح نو»، گزارشی از این گروه به چاپ رسیده است.
دیدگاه تان را بنویسید