موانع موجود بر سر راه طرح ابراهیمی

مهر: یک روزنامه انگلیسی با اشاره به تفرقه و دودستگی میان گروههای مخالف نظام سوریه به تشریح موانع موجود بر سر راه طرح ارائه شده از سوی فرستاده سازمان ملل برای پایان دادن به بحران این کشور پرداخت. روزنامه "گاردین" انگلیس در مقاله ای ضمن پرداختن به اوضاع گروههای معارض در مورد آینده تحولات سوریه نوشته است : "اخضر ابراهیمی" فرستاده سازمان ملل در امور سوریه امروز جمعه با مذاکره کنندگان روس و آمریکایی برای گفتگو در مورد تحولات سوریه دیدار می کند. با این حال سخنان هفته گذشته "بشار اسد" نشان داد طرح ابراهیمی دست کم در شکل کنونی اش، نمی تواند به جایی نمی رسد. آنچه که در طرح ارائه شده از سوی اسد به چشم می خورد، از بین رفتن آسودگی خاطر در بین بخش هایی از مخالفان است که آنها را در مورد ادامه حمایت های بین المللی نگران می کند. برای درک اینکه چه قدر یافتن راهی برای به نتیجه رساندن مذاکرات بین دولت و مخالفان سوریه مشکل است به چند نکته اشاره می شود. اول اینکه طرح ابراهیمی هیچ اشاره ای به شکل آتی ریاست جمهوری و یا نیروهای امنیتی که هسته اصلی قدرت در سوریه به شمار می روند، نمی کند. دولت سوریه به خودی خود شورایی از سیاستمداران فن سالار و غیرنظامی است که به تنهایی قدرتی ندارد، از این رو هر پیشنهادی مبنی بر تشکیل دولت انتقالی غیرعملی بوده و با مخالفت گروههای اپوزیسیون روبرو می شود. همچنین انحلال سازمان نیروهای امنیتی و سپردن امور امنیتی به نیروهای سازمان ملل و یا ادغام این نیروها در چارچوب فرماندهی واحد و سپردن مسئولیت آنها به وزارت کشور دولت انتقالی، واکنشهای متفاوتی در بین مخالفان خواهد داشت. دوم اینکه بحران سوریه موردی نیست که در آن دو طرف درگیر دارای خواسته ها و رهبری واحد باشند. هر چند این بحران به یک نزاع داخلی بر سر تصاحب قدرت تبدیل شده، اما دارای ویژگی هایی است که طرح ارائه شده از سوی ابراهیمی را غیرعملی می کند. از جمله اینکه نیروهای مخالف سوریه هیچ ایدئولوژی و یا خواسته ویژه ای ندارند، رهبری ندارند که به نمایندگی از آنها سخن بگوید و مهمتر از همه آنها هیچ تعریفی از مبارزه خود برای به دست گرفتن قدرت از یک سو و تغییر در راه اعمال قدرت از دیگر سو ارائه نمی دهند. این در حالی است که فعالان سیاسی اپوزیسیون همان کاری را می کنند که معمولا سیاستمداران در سراسر جهان انجام می دهند، آنها زمان زیادی را برای استفاده از موقعیت به وجود آمده برای دستیابی به منافع خود صرف می کنند. شماری دیگر نیز دلایل مشخص و یا کمتر مشخص خود را در ارتباط با حامیان خارجی شان دارند. تنها نقطه اتکا و تنها منبع مشروعیت سیاسی در بین گروههای اپوزیسیون این است که آنها ماهیت انقلاب را پذیرفته اند: مبارزه برای رسیدن به نظامی بهتر، سیستم آزاد سیاسی و حاکمیت قانون. این نشان می دهد آنچه که از سوی گروههای مخالف در نوامبر گذشته برای تشکیل یک امارت اسلامی در حلب عنوان شده، مورد قبول فعالان سیاسی نیست. مورد سوم این است که در طرح ابراهیمی نبود جایگاهی برای اجرای عدالت مشاهده می شود. عدالت در مورد سوریه که شاهد خشونت هایی با بیش از 60 هزار کشته بوده، بسیار حائز اهمیت است. هر چند عدالت در این خصوص بیشتر جنبه سیاسی دارد تا جنبه اخلاقی. زیرا در زمانی که درگیری ها پایان یافته و سلاح ها زمین گذاشته شده، فعالان سیاسی اپوزیسیون نیاز دارند نشان دهند یکی از اهداف کلیدی آنها یعنی عدالت به اجرا در می آید و این عدالت در حد انتظار نیز اجرا نشود، باز هم با اهمیت خواهد بود.